Thursday, March 20, 2008

Të fitosh zemrën e Italisë
Mbresa nga jeta dhe krijimtaria

e shkrimtarit Artur Spanjolli

Artur Spanjolli lindi në vitin 1970 në qytetin e Durrësit. Ishte jetim dhe e rriti gjyshja e tij. Është arsimuar në vendlindje, në Durrës. Në vitin 1988 mbaroi liceun artistik të Durrësit, degën e skulpturës me dëshirë dhe ëndrra të mëdha për të pushtuar hapësirat e paana të botës së artit që i shpaloste në sytë e mendjes imagjinata e tij prej djaloshi të talentuar. Në vitin 1989 shkroi poezitë e para, të cilat i mblodhi në tre vëllime, mirëpo nuk qe e thënë të arrinte t’i botonte. Vetëkuptohet për vetë rrethanat e censurës së sistemit komunist nuk mundi t’i publikonte poezitë që rrezatonin shtjellat e mendimit të tij të lirë prej të riu me ëndrra për një botë ndryshe (iu dha mundësia t’i botonte vetëm në vitin 1994 në librin me titull "Nata e qiparisave të huaj", botuar prej Shtëpisë Botuese "Bilal Xhaferri").

Në vitin 1992 u detyrua të largohej nga Shqipëria si klandenstin në drejtim të Italisë me ëndrra për një jetë më të mirë dhe për të studiuar në një nga universitetet italiane.

Në vitin 1993 mundi ta realizonte një nga ëndrrat e veta. U regjistrua në fakultetin e Letërsisë dhe të Filozofisë në Firence të Italisë. Studioi gjatë dhe u diplomua në vitin 2000.

Gjatë këtyre viteve të qëndrimit si emigrant në Itali Artur Spanjolli u bë një talent i pjekur, një krijues i vërtetë. E poqi jeta, dëshirat dhe ëndrrat për të pushtuar shpirtin e Italisë, për të fituar zemrën e saj. Ai ka shkruar dhe ka botuar disa libra në shqip e në italisht.

Arturi jeton në Itali, por nuk i ka shkëputur marrëdhëniet me atdheun e tij, Shqipërinë. Bashkëpunon me shtypin letrar shqiptar, me revistën "Krahu i shqiponjës" dhe me gazetën "Drita" dhe është një nga krijuesit më të spikatur të brezit të vet.

Është anëtar i Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve të Shqipërisë.

Arturi nuk rresht së shkruari dhe midis shumë krijimeve ka zgjedhua ato më të pëlqyerat dhe ka realizuar botimin e disa librave si:

"Nata e qiparisave të huaj" (1994), Tiranë, Sh. B. "Bilal Xhaferri"
"La Cronaca di una vita in silenzio" (2003), Besa Editrice, Itali
"Kronika e një jete në heshtje" (2005), Besa Editrice, Itali
"Eduart" (2005), Besa Editrice, Itali
"La Teqja" (2006), Besa Editrice, Itali
"L’accusa" (2007), Itali etj.

Këto botime i dhanë jo vetëm emër, por edhe mundësinë të fitojë pak nga pak zemrën e Italisë, njëlloj si të Shqipërisë.

Ja si shprehet për veten e tij shkrimtari Artur Spanjolli:

Kam nisur të shkruaj në vjeshtën e vitit 1989. Ishte hera e dytë që unë konkurroja në Tiranë për të hyrë në Akademinë e Arteve të Bukura, pasi kisha mbaruar Liceun në Durrës për skulpturë. Pësova zhgënjim. Më kujtohet që poema e parë me rimë ka qenë për jetën time në fshat ku jam rritur, tek gjyshërit. Dhe mund të them se kjo poemë e humbur ka qenë zanafilla ime e parë për të shkruar romanin "Kronika". Më pas i ndikuar nga Kadare dhe Poradeci, kam shkruar poezi të tjera. Edhe pse këta dy autorë në poezi janë kryekëput të ndryshëm, mua më pëlqenin që të dy. Poezitë e para i shkruaja si në vargje me rimë ashtu edhe të lirë. Kam botuar disa poezi tek gazeta "Adriatiku" në vitin 1992 dhe disa përkthime, si poezitë e Lorkës, të botuara më pas tek gazeta ‘’Rinia". Këto poezi më shërbyen për të fituar bursën për Gjuhë-Letërsi në Shkodër, ku dhe kam studiuar për një vit, 1991-1992. Kanë qenë vite të vështira për mua, si edhe për gjithë shqiptarët. Vite transformimesh të mëdha shoqërore për botën shqiptare. Unë e dija se do të bëhesha shkrimtar. E dija se kisha gjëra për të thënë. E kam mbajtur veten me shpresa për një të ardhme më të mirë, duke menduar se ndoshta një ditë do të jem dhe unë protagonist i jetës kulturore në Itali. Dhe arrita të jem. Edhe librat e mi janë të pranishëm në Itali, Deri tani kam në tregun italian dy libra. "Kronika" dhe "Eduart", i cili për momentin është vetëm italisht. Librat e mi mund të arrijnë te lexuesi shqiptar edhe nëpërmjet prezantimeve që i bëhen librit këtu në Itali. Shumë emigrantë që ndodhen këtu, informohen nëpërmjet gazetës që del në Romë, "Bota shqiptare", se kush janë shkrimtarët e brezit të emigracionit dhe se cila shtëpi botuese i prezanton.

Vepra e Artur Spanjollit është një enigmë që të josh e të tërheq në labirintet e saj e të bën për vete. Letërsia e tij vërtet nisi nga vargjet e një poezie të thjeshtë, me ca rreshta të hedhura me naivitetin për të shprehur diçka, por tanimë është një botë e madhe që të ofron plot sfida e supriza. Sot Artur Spanjolli i përket brezit të shkrimtarëve shqiptarë që letërsinë e tyre e zhvilluan në qarqet italiane. Prej 14 vjetësh ai jeton në Firence dhe është bërë pjesë e saj si një italian i vërtetë, si një relike e rrallë e arkitekturës së saj të madhe. Atje ai lëvron edhe krijimtarinë e tij letrare.

Fillimisht ai u prezantua si poet dhe më pas do ta konceptonte librin e parë si roman, "Kronika e një jete në heshtje". Përjetimet shqiptare të fiksuara në memorien e tij, tregimet e shumta që thuheshin në vatrën familjare, rrëfimet e gjyshit të tij, do t'i mjaftonin autorit për të ndërtuar një trilogji letrare tepër befasuese për lexuesit. Nga elementet e veçanta të "Kronika e një jete në heshtje", do të rridhnin vepra si "Eduart", "Teqja" e sa e sa botime të tjera që ka projektuar, do të projektojë e do të realizojë mendja e këtij talenti që ndrin Adriatikun si një yll midis brigjeve italiane e shqiptare.

Xhulia Xhekaj