VDEKJA E THEMISTOKLI GËRMENJIT
"…Në baladën që dua të bëj për Themistokli Gërmenjin dua të fut një ndodhi nga jeta e Dantonit.
Kur ushtima e topave gjermane dëgjohej në Paris, shokët për ta shpëtuar, ì thanë Dantonit: shko në Angli. Dhe ai u përgjigj: po a e marr dot Francën, La douce France, me shuajt e këpucëve të mia? Dhe nuk iku. Dhe u vra, duke e ditur që do të vritej. Edhe Themistokliut ì tha e shoqja: Mos shko se do të të prishhin. Po ai u përgjegj: Po të shkoj unë do të ketë Shqipëri. Po të mos shkoj, s’ka Shqipëri. Dhe shkoi ì bindur që do ta prishnin. Po unë dua të ve ato fjalë që tha Dantoni – a e marr dot Shqipërinë me shuajt e këpucëve të mia?"
Lasgush Poradeci
"Themistokli Gërmenji hapi gjoksin dhe me trupin drejt e sypatrembur e priti breshërinë e plumbave burrërisht dhe si shqiptar ì vërtetë"…
Koloneli Ogyst Mortje
Togu ì ushtrisë franceze merrte shenjë pushkatimi!
Nuk dua të m’ì lidhni sytë, ua tha pa pikë frikësimi.
E për dëshirë të fundit donte t’ì lexohej një letër!
Një letër, çuditej oficeri ì togut francez!
Ushtarët prisnin urdhër.
Themistokli Gërmenji thoshte fjalët e fundit:
Edhe pse u dënova me vdekje, po vdes ì pafajshëm
dhe jam ì bindur se vdekja ime do t’ì shërbejë Shqipërisë,
por më vjen keq se po vdes nga plumbat e francezëve
me të cilët lidha besë për t’ì shërbyer çështjes shqiptare
si dhe miqësisë me Francën.
Po s’ka gjë!?
Kjo dhembkë do të jetë e ëmbël,
duke ditur se po vdes në luftë për lirinë e atdheut tim,
Shqipërisë sime të dashur…
Po vdes ì lumtur dhe ì kënaqur
se e kam ndërgjegjen të pastër
dhe shpirtin e qetë
në përmbushjen e detyrave
kundrejt Shqipërisë…
Lutja e fundit që u drejtoj francezëve
është të mos e rrëxojnë flamurin kombëtar shqiptar,
të cilin e kam ngritur në Korçë,
dhe të mos bëhen shkak
e të mos prishet kjo copë Shqipëri.
Kaq u tha ushtarëve francezë.
Atyre që vinin nga nëna e lirisë dhe e arteve,
nga Franca.
9 Nëntor 1917:
Togu francez ì pushkatimit
zbatonte urdhërin nga Këshili ì Luftës së Armatës së Lindjes,
zbatonte qejfin e gjeneralit Hanri Sal:
Zjarr…
Toka e Selanikut u la prapë me gjak shqiptari.
Republika Shqiptare e Korçës u la me gjak dhe me lot.
Pas pushkatimit, oficeri ì togut lexoi fundin e letrës:
Rroftë Shqipëria!
Rroftë Franca!
Edhe pas vdekjes sime, rroftë Franca!
Franca, nëna e lirisë dhe arteve.
9 Nëntor 1917.
Një ditë nga ditët e nëntorëve të Shqipërisë,
Flamuri shqiptar binte në gjysëmshtizë:
Kërkoj ndjesë nga gjithë atdhetarët,
në u kam bërë ndonjë të keqe pa dashur,
lexonin tutje pas pushkatimit, letrën e tij të fundit.
Një Nënë kishte lënë,
po s’ish e vetëm ajo,
s’ishte vetëm as Evdhoksia,
as vetëm Eiçeja e vogël s’ishte,
as ndarja e Hektorit me Andromakën s’qe,
me dhembje e me mall druante shoqja e re:
Themistokli!
Do ikësh, do shkosh, do nisesh?!
Mblidhej trazuar në ankth tek pyeste Evdhoksia.
Do shkoj.
Do nisem.
Do vejë atje ku thërret Liria,
se po s’shkova unë, do shkojë Shqipëria…
Një Nënë kish lënë,
rënduar nga supet,
rënduar nga vitet,
po s’ish veç ajo,
vetëm Eiçeja e vogël s’ìshte,
s’ish vetëm Evdhoksia,
ishte me të e gjithë Shqipëria:
Do shkoj.
Do nisem.
Do vejë atje ku thërret Liria,
se po s’shkova unë, do shkojë Shqipëria…
Përgatiti: Xhemail Peci
Tuesday, April 29, 2008
KOSOVË – GJAKU IM T’U BËFTË DRITË
(Marie Shllakut)
Sa fort i qeshej rrezja e diellit në dritë të syrit, e sytë sikur vet shqiponja,
E zemër e saj Kosovës i falej, siç i falej varg i Asdrenit me sytë te Kosova,
Kosovë, oj lulja e kuqe e trimërisë, Kosovë – oj lule e bukur e Shqipërisë,
Kur librat i vranë e kur graniti u thye, Ajo zemrën dardane ia fali Lirisë.
Ecte Atdheu nëpër gjurmë gjaku e gjurmët e gjakut merrte Marie Shllaku,
Si Ymer Prizreni thirrte ai Ymer Berisha e Ajet Gërguri si shtizë bajraku,
Tej Nusja e Lirisë si Shote Galica në kostumet kombëtare e ballin vetëtima,
Ngre prapë Flamur Marigo Postja e hapin me lule e ka si Igballe Prishtina.
Një gërshetë e zezë ç’i ka rënë mbi supe, e supet mbushur gjithë pëllumba,
Shqipëri e dashur a më fal ca lule? Përgjakej Kosova, gjoksin me plumba,
Gjergj Martini e Bernard Llupi, para vdekjes sy më sy jo nuk jepen burrat,
Blinaja e Prishtina, Gjon Sereçi dhe Rifat Berisha, i kanë bërë kala kullat.
Në pranverë kur çelin lule, manushaqe e lulebore, thur Kosova ca buqeta,
Merr qerpikë në sytë prej zane, ca dafina me ca fjongo duarve ca gërsheta,
E bie buzëqeshja e saj tok me rreze dielli e nurin Lirisë Ajo ia fal si prikë,
Plisin e bardhë mbi vetull e sërish rilind: Kosovë, gjaku im t’u bëftë dritë.
Xhemail Ali Peci
(Marie Shllakut)
Sa fort i qeshej rrezja e diellit në dritë të syrit, e sytë sikur vet shqiponja,
E zemër e saj Kosovës i falej, siç i falej varg i Asdrenit me sytë te Kosova,
Kosovë, oj lulja e kuqe e trimërisë, Kosovë – oj lule e bukur e Shqipërisë,
Kur librat i vranë e kur graniti u thye, Ajo zemrën dardane ia fali Lirisë.
Ecte Atdheu nëpër gjurmë gjaku e gjurmët e gjakut merrte Marie Shllaku,
Si Ymer Prizreni thirrte ai Ymer Berisha e Ajet Gërguri si shtizë bajraku,
Tej Nusja e Lirisë si Shote Galica në kostumet kombëtare e ballin vetëtima,
Ngre prapë Flamur Marigo Postja e hapin me lule e ka si Igballe Prishtina.
Një gërshetë e zezë ç’i ka rënë mbi supe, e supet mbushur gjithë pëllumba,
Shqipëri e dashur a më fal ca lule? Përgjakej Kosova, gjoksin me plumba,
Gjergj Martini e Bernard Llupi, para vdekjes sy më sy jo nuk jepen burrat,
Blinaja e Prishtina, Gjon Sereçi dhe Rifat Berisha, i kanë bërë kala kullat.
Në pranverë kur çelin lule, manushaqe e lulebore, thur Kosova ca buqeta,
Merr qerpikë në sytë prej zane, ca dafina me ca fjongo duarve ca gërsheta,
E bie buzëqeshja e saj tok me rreze dielli e nurin Lirisë Ajo ia fal si prikë,
Plisin e bardhë mbi vetull e sërish rilind: Kosovë, gjaku im t’u bëftë dritë.
Xhemail Ali Peci
KUR PUSHOJ NË SARANDË
(Mikut tim, historianit Beqir Meta)
Kur vete me pushime në Sarandë,
Deti i pari më hap krahët,
Më pret,
Aromën e Çamërisë,
Vendlindjes së prindërve të mi,
Me ullinj e portokalle,
Më sjell.
Kur vete me pushime në Sarandë,
Im at që s’është më,
Ende më qorton
Që vizitën s’e bëra
Në shkollën ku mësoi një shekull më parë,
Në konviktin "Çamëria".
Kur vete me pushime në Sarandë,
Ulem e shlodhem me Bilalin pak,
Të fala nga miqtë e shumtë i jap,
Që kurrë s’e harrojnë në Shijak.
Kur vete me pushime në Sarandë,
Nëna ime e vjetër, tri gjëra më kërkon mua:
Pak bukë misire,
Ca ullinj,
Pak mish të hollë mbledhur në kartë
Me aromë Çamërie.
Kur vete me pushime në Sarandë,
Si nuse me tel, prapa maleve,
Më shfaqet Çamëria.
Zgjohem e mundohem ta prek pak,
Por ajo ikën, ikën… me ëndrrat e mia…
Eh, sa herë në Sarandë vete me pushime!…
Aqif Dino
Janar, 2008
(Mikut tim, historianit Beqir Meta)
Kur vete me pushime në Sarandë,
Deti i pari më hap krahët,
Më pret,
Aromën e Çamërisë,
Vendlindjes së prindërve të mi,
Me ullinj e portokalle,
Më sjell.
Kur vete me pushime në Sarandë,
Im at që s’është më,
Ende më qorton
Që vizitën s’e bëra
Në shkollën ku mësoi një shekull më parë,
Në konviktin "Çamëria".
Kur vete me pushime në Sarandë,
Ulem e shlodhem me Bilalin pak,
Të fala nga miqtë e shumtë i jap,
Që kurrë s’e harrojnë në Shijak.
Kur vete me pushime në Sarandë,
Nëna ime e vjetër, tri gjëra më kërkon mua:
Pak bukë misire,
Ca ullinj,
Pak mish të hollë mbledhur në kartë
Me aromë Çamërie.
Kur vete me pushime në Sarandë,
Si nuse me tel, prapa maleve,
Më shfaqet Çamëria.
Zgjohem e mundohem ta prek pak,
Por ajo ikën, ikën… me ëndrrat e mia…
Eh, sa herë në Sarandë vete me pushime!…
Aqif Dino
Janar, 2008
Wednesday, April 23, 2008
Krahu i Shqiponjës
Një kokë i rri në Jug e tjetra shikimin e hedh në Veri,
një krah në Tomorr e tjetri pikon gjak përmbi Çamëri,
një flatër mbi Tarabosh e tjetrën ia merr vet lumi Dri,
e thërret Ura e Ibrit e tupanat bien prapë n’Dardani.
Përgjakur flatrat me sfondin e kuq të Atdheut pikojnë,
qumështin i marrin Rozafës e Teutës bekimin kërkojnë,
ia marrin këngës ilirishte, shqyer me sqep tisin territ,
s’u mposht jo kurrë prej tmerrit kënga e Bilal Xhaferrit.
E kënduar brezave e gjeneratave kënga e Çamërisë,
fustanellë e përgjakur Shqipëria, kësulë e vet Ilirisë,
kur iu turrën danajtë e bajlozat tokës stërgjyshore,
kënga iu bë hymn: O, mos ma shkel barin mbi vorre!
Pikëllim i përgjakur që rri mbi qepallë të syrit Çamëria,
e lotët pikojnë faqeve, dhimbjet mba në gji Shqipëria,
sa mot e sa mort, e era e detit valën e ka pikëlluar,j
a troku i kuajve, Konstantini Doruntinën ka në duar.
A do vijë, a do kthehet, Nënë a do vijë tej legjendës,
a do gdhijë agimi në fjalën e dhënë përtej bjeshkës,
po fjala e poetit që mba mbi supe valën e vet detit,
Nënë, a do vijë në gjirin tënd e prapë pranë vetit?!
Zot, në çdo kapërcyell shekulli dielli na rri i përgjakur,
në sfondet hyjnore të shqipes dykrenore, i përflakur
Qielli i Arbrit me këngë tupanash e shqyen vet terrin,
e sa herë tiranët ngrihen, ajo e thërret Bilal Xhaferrin!
Në krahun e Shqiponjës rri i biri i saj e pendën sqep,
ia lakmojnë lakejtë, po kushtrimin ai e di kujt ia jep,
se përkundur në djep e ka vet e këngët mba në gji,
kur thërrasin plisat Shqipëri, Ai thërret veç Çamëri!
Atje është Arta, atje është Janina e tutje Preveza,
atje është kënga e gjyshërve, mbajtur ndër breza,
atje ku bolla e sprija mëtojnë të veshin shamizeza,
shtojzovalle e zana ngadhnjejnë mbi lafsha e keza.
Pikëllim zemrash e refkëtime shpirtrash gjaku si shi,
kalorësit e lirisë e krushqit e ngrirë në këngët me oi,
oi, oi, oi, gjakim brezash rri e zemrave tona Çamëri,
fustanellë e bardhë e kësulë mbi sy ç’të rri Shqipëri!
Një kokë i rri në Jug e tjetra shikimin e hedh në Veri,
një krah mbi Tomorr e tjetri pikon gjak përmbi Çamëri,
një flatër mbi Tarabosh e tjetrën ia merr vet lumi Dri,
e thërret Ura e Ibrit e bien tupanat prapë n’Dardani.
Xhemail Peci
Një kokë i rri në Jug e tjetra shikimin e hedh në Veri,
një krah në Tomorr e tjetri pikon gjak përmbi Çamëri,
një flatër mbi Tarabosh e tjetrën ia merr vet lumi Dri,
e thërret Ura e Ibrit e tupanat bien prapë n’Dardani.
Përgjakur flatrat me sfondin e kuq të Atdheut pikojnë,
qumështin i marrin Rozafës e Teutës bekimin kërkojnë,
ia marrin këngës ilirishte, shqyer me sqep tisin territ,
s’u mposht jo kurrë prej tmerrit kënga e Bilal Xhaferrit.
E kënduar brezave e gjeneratave kënga e Çamërisë,
fustanellë e përgjakur Shqipëria, kësulë e vet Ilirisë,
kur iu turrën danajtë e bajlozat tokës stërgjyshore,
kënga iu bë hymn: O, mos ma shkel barin mbi vorre!
Pikëllim i përgjakur që rri mbi qepallë të syrit Çamëria,
e lotët pikojnë faqeve, dhimbjet mba në gji Shqipëria,
sa mot e sa mort, e era e detit valën e ka pikëlluar,j
a troku i kuajve, Konstantini Doruntinën ka në duar.
A do vijë, a do kthehet, Nënë a do vijë tej legjendës,
a do gdhijë agimi në fjalën e dhënë përtej bjeshkës,
po fjala e poetit që mba mbi supe valën e vet detit,
Nënë, a do vijë në gjirin tënd e prapë pranë vetit?!
Zot, në çdo kapërcyell shekulli dielli na rri i përgjakur,
në sfondet hyjnore të shqipes dykrenore, i përflakur
Qielli i Arbrit me këngë tupanash e shqyen vet terrin,
e sa herë tiranët ngrihen, ajo e thërret Bilal Xhaferrin!
Në krahun e Shqiponjës rri i biri i saj e pendën sqep,
ia lakmojnë lakejtë, po kushtrimin ai e di kujt ia jep,
se përkundur në djep e ka vet e këngët mba në gji,
kur thërrasin plisat Shqipëri, Ai thërret veç Çamëri!
Atje është Arta, atje është Janina e tutje Preveza,
atje është kënga e gjyshërve, mbajtur ndër breza,
atje ku bolla e sprija mëtojnë të veshin shamizeza,
shtojzovalle e zana ngadhnjejnë mbi lafsha e keza.
Pikëllim zemrash e refkëtime shpirtrash gjaku si shi,
kalorësit e lirisë e krushqit e ngrirë në këngët me oi,
oi, oi, oi, gjakim brezash rri e zemrave tona Çamëri,
fustanellë e bardhë e kësulë mbi sy ç’të rri Shqipëri!
Një kokë i rri në Jug e tjetra shikimin e hedh në Veri,
një krah mbi Tomorr e tjetri pikon gjak përmbi Çamëri,
një flatër mbi Tarabosh e tjetrën ia merr vet lumi Dri,
e thërret Ura e Ibrit e bien tupanat prapë n’Dardani.
Xhemail Peci
Tuesday, April 22, 2008
Homazh për Heronjtë e Çamërisë
Shënime për librin "Çamëria: Balada e fustanellave"
e shkrimtarit Bido Ibrahimi
Lexuesit i jepet në dorë një libër simbolik me tregime elegjiake, që me të drejtë do ta quanim "Baladë e përgjakur",.
Shkrimtari trajton një temë prekëse, duke e bërë lexuesin që t’i rëndohet frymëmarrja si pa e kuptuar. Përveç këtij gjerdani me tregime, ngrihet në epos novela e tipit dedektiv me tiull "Klarita Dino". Ky libër, me tamatikën e vet të një lloji të veçantë, nga fillimi e deri në fund është një homazh për heronjtë e Çamërisë...
Që në rreshat e parë, dalin në pah, dëgjohen rënkimet e një popullate paqësore që u shkel barbarisht jo vetëm në gjoks, por edhe në zemër... Nuk do ta tepronim, po ta quanim barbarinë helene: "Nata e gjatë e Shën-Bartolomeut". Në këtë vëllim parakalojnë "fitimtarë" me thika në gojë dhe viktima me kokë të prera... Ja, ky është paradoksi i një shekulli të përgjakur, ku viktimat (edhe në varr) kërkojnë drejtësinë hyjnore, por... edhe njerëzore. E, për çudi, edhe sot e kësaj dite asnjë nga mëkatarët nuk ka shkuar përpara Altarit (qoftë edhe për një pendesë të thjeshtë), për viktimat e pasardhësve të Pirros së Epirit... Në shekullin e ri, vetëm krahina e Thesprotisë "dergjet e rënkon" nën thundrën e rëndë shoveno-helene. Në shumë shtete, padrejtësitë kombëtare janë zhdukur me kohë. Vetëm ajo, Çamëria martire, pret që t’i kthehen në folenë e të parëve "Fustanellat e bardha"...
Ata që do ta lexojnë këtë libër-simbol, do të gjejnë një pjesëz të elegjisë për jetën e një populli "spartan", që kurrë nuk u gjunjëzua... Sado tronditëse që të jetë përmbajtja e këtij libri, optimizmi është bashkudhëtar i tij, nga fillimi deri në fund. Drama e fundit "Të gjallë e të vdekur", është sinonim i protestës njerëzore. Drama e kundëradmiralit Sejko, vështirë të harrohet. Autori ka mundur ta ngrejë në epos figurën e kundëradmiralit çamurjot, me vargjet e poshtëshënuara:
Dikur, n’ato brigje, një emër u skalit,
Dikush e përjetësoi, me shkronja pavdekësie:
O njerëz të mirë, një lot i rëndë pikon...
Është Sejko admirali, që dergjet e rënkon...
E, së fundi, jam plotësisht i bindur se ky libër do të reflektojë te lexuesit ngrohtësi brezash, por dhe unitet mbarëkombëtar. Është puna krijuese e një autori me diapazon letrar e patriotik si shkrimtari ynë i mirënjohur Bido Ibrahimi që mundi, lagur me lot zemre, të na japë tregime çamurjote kaq të goditura. Urojmë që në të ardhmen ky shkrimtar i sprovuar të na dhurojë të tjerë libra letrarë me tematikë elegjiake, që pavdekësia e tokës çamurjote të kalojë nga një brez në tjetrin si një stafetë e përflakur.
Skënder Hasani
Shënime për librin "Çamëria: Balada e fustanellave"
e shkrimtarit Bido Ibrahimi
Lexuesit i jepet në dorë një libër simbolik me tregime elegjiake, që me të drejtë do ta quanim "Baladë e përgjakur",.
Shkrimtari trajton një temë prekëse, duke e bërë lexuesin që t’i rëndohet frymëmarrja si pa e kuptuar. Përveç këtij gjerdani me tregime, ngrihet në epos novela e tipit dedektiv me tiull "Klarita Dino". Ky libër, me tamatikën e vet të një lloji të veçantë, nga fillimi e deri në fund është një homazh për heronjtë e Çamërisë...
Që në rreshat e parë, dalin në pah, dëgjohen rënkimet e një popullate paqësore që u shkel barbarisht jo vetëm në gjoks, por edhe në zemër... Nuk do ta tepronim, po ta quanim barbarinë helene: "Nata e gjatë e Shën-Bartolomeut". Në këtë vëllim parakalojnë "fitimtarë" me thika në gojë dhe viktima me kokë të prera... Ja, ky është paradoksi i një shekulli të përgjakur, ku viktimat (edhe në varr) kërkojnë drejtësinë hyjnore, por... edhe njerëzore. E, për çudi, edhe sot e kësaj dite asnjë nga mëkatarët nuk ka shkuar përpara Altarit (qoftë edhe për një pendesë të thjeshtë), për viktimat e pasardhësve të Pirros së Epirit... Në shekullin e ri, vetëm krahina e Thesprotisë "dergjet e rënkon" nën thundrën e rëndë shoveno-helene. Në shumë shtete, padrejtësitë kombëtare janë zhdukur me kohë. Vetëm ajo, Çamëria martire, pret që t’i kthehen në folenë e të parëve "Fustanellat e bardha"...
Ata që do ta lexojnë këtë libër-simbol, do të gjejnë një pjesëz të elegjisë për jetën e një populli "spartan", që kurrë nuk u gjunjëzua... Sado tronditëse që të jetë përmbajtja e këtij libri, optimizmi është bashkudhëtar i tij, nga fillimi deri në fund. Drama e fundit "Të gjallë e të vdekur", është sinonim i protestës njerëzore. Drama e kundëradmiralit Sejko, vështirë të harrohet. Autori ka mundur ta ngrejë në epos figurën e kundëradmiralit çamurjot, me vargjet e poshtëshënuara:
Dikur, n’ato brigje, një emër u skalit,
Dikush e përjetësoi, me shkronja pavdekësie:
O njerëz të mirë, një lot i rëndë pikon...
Është Sejko admirali, që dergjet e rënkon...
E, së fundi, jam plotësisht i bindur se ky libër do të reflektojë te lexuesit ngrohtësi brezash, por dhe unitet mbarëkombëtar. Është puna krijuese e një autori me diapazon letrar e patriotik si shkrimtari ynë i mirënjohur Bido Ibrahimi që mundi, lagur me lot zemre, të na japë tregime çamurjote kaq të goditura. Urojmë që në të ardhmen ky shkrimtar i sprovuar të na dhurojë të tjerë libra letrarë me tematikë elegjiake, që pavdekësia e tokës çamurjote të kalojë nga një brez në tjetrin si një stafetë e përflakur.
Skënder Hasani
Monday, April 21, 2008
Friday, April 18, 2008
Thjeshtësi që të rrëmben
Shënime për librin me poezi
"Loti i Trëndafilit" të poetit Kostaq Myrtaj
Autori Kostaq Myrtaj përmes vëllimit poetik "Loti i trëndafilit", sjell para lexuesit një buqetë poezish që lexohen me ëndje e që të bëjnë të mendosh, të emocionohesh, të ëndërrosh dhe të futesh në një botë të rrallë fëminore. Figuracioni, detajet dhe gjetjet e goditura të shumë shprehjeve të nxjerra nga vetë jeta, që shpalosen natyrshëm nëpër vargje, të bëjnë të kuptosh se Kostaqi është një poet me të ardhme të madhe, megjithëse në moshë të vogël, trembëdhjetë vjeçar! Mençuria e hollë e këtij artisti të ri, derdhet në këto poezi me një thjeshtësi e një vërtetësi që të rrëmben e të kujton aty për aty frazeologjinë energjike që hasim shpesh si në të folmen dhe në krijimtarinë brilante të poetëve popullorë.
Vargjet poetike, aq të sinqertë e me plot figuracion të shprehur fare qartë, me një gjuhë të rrjedhshme e me një ndjesi të natyrshme, mbartin e nxjerrin në pah gjithë pathosin e brishtësinë fëminore të Kostaqit, saqë çdokush që do t’i lexojë, patjetër do të rikthehet me mendje pas në kohën e fëmijërisë e do të zbulojë diçka nga vetvetja...
Kostaqin e njoh prej katër vjetësh dhe kam vënë re se duke u rritur ai, bashkë me të është rritur edhe dashuria për letërsinë, për artin e fjalës, për poezinë. Është një fëmijë që i dashuron librat dhe i përjeton emocionet e heronjve njësoj si të ishte vetë protagonist, ëndërron bashkë me ta, depërton në botën e brendshme të personazheve dhe e interpreton gjithçka që sheh e ndien, me një logjikë të rrallë dhe me një finesë të mahnitshme. Ky fëmijë i veçantë e shfaq talentin e tij prej krijuesi në çdo veprimtari që zhvillon shkolla dhe gjithmonë vlerësohet si askush tjetër për krijimet apo interpretimet e tij.
Unë ndihem krenare që Kostaqi i ka marrë në konsideratë fjalët e mia për të vazhduar rrugën sa të bukur dhe të mundimshme të artit që e ka nisur qysh herët kur ishte ende i vogël dhe shpresoj se do të dijë ta shfaqë përherë e më mjeshtërisht talentin e tij prej letrari të vërtetë dhe nuk do ndalet kurrë së krijuari vlera të vërteta artistike.
Në çdo varg që do të lexoni prej librit "Loti i trëndafilit", do të hasni jo vetëm naivitetin e një fëmije që e shikon botën nga këndvështrimi i tij plot kureshtje, por edhe largpamësinë prej të rrituri që karakterizon talentet e mëdha në përgjithësi, pavarësisht moshës. Kostaqi, duke mos lënë pa prekur asnjë prej dukurive që ndesh rreth tij, gjithmonë shfaq dëshira të mëdha për të përsosur veten dhe të tjerët. Kjo e bën sa konkrete dhe përgjithësuese poezinë e tij, sa moderne aq dhe klasike herë-herë. Madje në disa prej poezive të tij ndihet edhe një frymë e ëmbël mitike, sidomos kur përshkruan botën e prindërve dhe dashurinë që ndien për ta.
Kostaq Myrtaj në poezitë e veta është sa fëmijë dhe një artist i madh e i veçantë i fjalës e i penës, pasi arrin të shpalosë mjeshërisht ndjenjat e tij dhe të bashkëkohësve me një vërtetësi të pa imagjinueshme.
Unë jam e sigurt se autori i ri Kostaq Myrtaj do të vlerësohet siç e meriton prej lexuesit shqiptar për krijimtarinë e përmbledhur në vëllimin poetik "Loti i trëndafilit", siç është vlerësuar përherë nga ata që e njohin nga afër për artin që krijon.
Besoj se ky krijues ende i vogël në moshë, do të dijë ta ushqejë gjithmonë talentin e tij me punë, energji e pasion prej artisti të madh.
I nderuar lexues, le t’i urojmë suksese të mëtejshme autorit Kostaq Myrtaj në rrugën e bukur të jetës dhe të krijimtarisë letrare!...
Najada Caushi
Shënime për librin me poezi
"Loti i Trëndafilit" të poetit Kostaq Myrtaj
Autori Kostaq Myrtaj përmes vëllimit poetik "Loti i trëndafilit", sjell para lexuesit një buqetë poezish që lexohen me ëndje e që të bëjnë të mendosh, të emocionohesh, të ëndërrosh dhe të futesh në një botë të rrallë fëminore. Figuracioni, detajet dhe gjetjet e goditura të shumë shprehjeve të nxjerra nga vetë jeta, që shpalosen natyrshëm nëpër vargje, të bëjnë të kuptosh se Kostaqi është një poet me të ardhme të madhe, megjithëse në moshë të vogël, trembëdhjetë vjeçar! Mençuria e hollë e këtij artisti të ri, derdhet në këto poezi me një thjeshtësi e një vërtetësi që të rrëmben e të kujton aty për aty frazeologjinë energjike që hasim shpesh si në të folmen dhe në krijimtarinë brilante të poetëve popullorë.
Vargjet poetike, aq të sinqertë e me plot figuracion të shprehur fare qartë, me një gjuhë të rrjedhshme e me një ndjesi të natyrshme, mbartin e nxjerrin në pah gjithë pathosin e brishtësinë fëminore të Kostaqit, saqë çdokush që do t’i lexojë, patjetër do të rikthehet me mendje pas në kohën e fëmijërisë e do të zbulojë diçka nga vetvetja...
Kostaqin e njoh prej katër vjetësh dhe kam vënë re se duke u rritur ai, bashkë me të është rritur edhe dashuria për letërsinë, për artin e fjalës, për poezinë. Është një fëmijë që i dashuron librat dhe i përjeton emocionet e heronjve njësoj si të ishte vetë protagonist, ëndërron bashkë me ta, depërton në botën e brendshme të personazheve dhe e interpreton gjithçka që sheh e ndien, me një logjikë të rrallë dhe me një finesë të mahnitshme. Ky fëmijë i veçantë e shfaq talentin e tij prej krijuesi në çdo veprimtari që zhvillon shkolla dhe gjithmonë vlerësohet si askush tjetër për krijimet apo interpretimet e tij.
Unë ndihem krenare që Kostaqi i ka marrë në konsideratë fjalët e mia për të vazhduar rrugën sa të bukur dhe të mundimshme të artit që e ka nisur qysh herët kur ishte ende i vogël dhe shpresoj se do të dijë ta shfaqë përherë e më mjeshtërisht talentin e tij prej letrari të vërtetë dhe nuk do ndalet kurrë së krijuari vlera të vërteta artistike.
Në çdo varg që do të lexoni prej librit "Loti i trëndafilit", do të hasni jo vetëm naivitetin e një fëmije që e shikon botën nga këndvështrimi i tij plot kureshtje, por edhe largpamësinë prej të rrituri që karakterizon talentet e mëdha në përgjithësi, pavarësisht moshës. Kostaqi, duke mos lënë pa prekur asnjë prej dukurive që ndesh rreth tij, gjithmonë shfaq dëshira të mëdha për të përsosur veten dhe të tjerët. Kjo e bën sa konkrete dhe përgjithësuese poezinë e tij, sa moderne aq dhe klasike herë-herë. Madje në disa prej poezive të tij ndihet edhe një frymë e ëmbël mitike, sidomos kur përshkruan botën e prindërve dhe dashurinë që ndien për ta.
Kostaq Myrtaj në poezitë e veta është sa fëmijë dhe një artist i madh e i veçantë i fjalës e i penës, pasi arrin të shpalosë mjeshërisht ndjenjat e tij dhe të bashkëkohësve me një vërtetësi të pa imagjinueshme.
Unë jam e sigurt se autori i ri Kostaq Myrtaj do të vlerësohet siç e meriton prej lexuesit shqiptar për krijimtarinë e përmbledhur në vëllimin poetik "Loti i trëndafilit", siç është vlerësuar përherë nga ata që e njohin nga afër për artin që krijon.
Besoj se ky krijues ende i vogël në moshë, do të dijë ta ushqejë gjithmonë talentin e tij me punë, energji e pasion prej artisti të madh.
I nderuar lexues, le t’i urojmë suksese të mëtejshme autorit Kostaq Myrtaj në rrugën e bukur të jetës dhe të krijimtarisë letrare!...
Najada Caushi
E thënë troç! Dhe pikë!
(Individualiteti i krijuesit Kostaq Myrtaj)
Për këtë shkrim mora shkas nga krijimtaria e autorëve letrarë me moshë të vogël si Kostaq Myrtaj, me vëllimin poetik "Loti i trëndafilit", Xhulia Xhekaj, me romanin "Me putrat tona shëtitëm botën", etj., krijues të rinj, të cilët kanë marrë guximin e trokasin në portën e asaj bote të mrekullueshme që quhet letërsi artistike.
Kam dëgjuar debate të shpeshta midis njerëzve të zakonshëm, jo rrallë edhe midis atyre që e mbajnë veten për intelektualë e për studiues të famshëm të fushave të ndryshme të natyrës njerëzore, ku në thelb shtrohet pyetja ekzistenciale: "Është apo s’është?!… Pas kësaj pyetje natyrshëm ngrihet edhe hipoteza apo hamendja: "Edhe është, edhe s’është?!"…
Ky është dyshimi i përjetshëm i Njeriut naiv për shumë fakte, dukuri dhe fenomene të jetës. Të paditurit, vetëkuptohet, i lejohen dyshimet dhe lajthitjet, por nuk mund t’i falen kurrsesi atij që e pretendon veten si dikushi, pjesë të elitave shoqërore. Nuk mund ta falësh atë që pretendon fronin e të diturit, sepse fjala e tij, duke shkuar paralel me famën që gëzon, është e besueshme për veshët e opinionit shoqëror dhe duke shprehur një përcaktim të pasaktë, dizinformon dhe e keqorienton shoqërinë tonë njerëzore. Dhe dihet se ç’pasoja fatale sjell keqpërdorja dhe keqorientimi. Kujtoni për një çast se ç’pasoja të pariparueshme na la trashëgim ish diktatura komuniste. Një Shqipëri në tranzicion të tejzgjatur që po shkon drejt moçalit të stanjacionit. Dhe pikë!
Sidoqoftë edhe naivët, edhe intelektualët bien shpesh në kurthin e ekzistenciales në jetë. Kjo ndodh jo rrallë edhe me krijimtarinë letrare dhe me krijuesit e saj. Diskutohet gjerë e gjatë nëse është apo jo krijimtari letrare një vjershë, një tregim a një libër i një personi që pretendon se ka shkruar diçka dhe mbahet si krijues, poet a prozator, me një fjalë shkrimtar e më the e të thashë…
Të them të vërtetën, dhe e vërteta duhet thënë troç, mua më bëjnë për të qeshur diskutime, debate e replika të tilla naïve që zgjojnë një thashethemnajë e përhapin një tymnajë të madhe, aq sa e errësojnë apo e mitizojnë pa vend një vlerë reale të njeriut që pretendon se ka bërë diçka.
Një shembull. Është qesharake të diskutosh, fjala vjen, se është apo s’është qenie njerëzore, Njeri, një bukuroshe e Sarandës që është martuar me djalin e ëndrrave të saj, ka nusëruar, ka jetuaj jetën plot dashuri dhe më në fund e shohim me trupin e fryrë, pra të mbetur shtazanë. Edhe më qesharake është të mendosh apo të thuash se e bija e botës është pakëz shtatzanë dhe mban në trup pakëz frut dashurie. O është, o s’është, ore, se na çmendët!… Gjërat thuhen troç. Dhe pikë!
Është apo s’është Njeri?!… Edhe është, edhe s’është?!… Edhe është shtatzanë, edhe s’është?!…
Edhe do e lindë fëmijën, edhe s’do e lindë?!… Edhe do lindë i gjallë bebja, edhe do lindë i vdekur?!… Edhe do jetë Njeri fëmija, edhe s’do jetë?!…
O njëra, o tjetra se na çmendët! Flisni troç! Dhe pikë!
A nuk të bëjnë për të qeshur të tilla pandehma?!… A nuk të shtyjnë të deklarosh me të madhe: O është, o s’është! Dhe pikë!
Nuk ka, njëherësh, edhe është, edhe s’është! Dhe pikë!
Dhe përkundër naivëve, thua me plot gojën, troç: Bukuroshja e Sarandës është patjetër Njeri, ka mbetur patjetër shtatzanë dhe po rrit në trupin e vet frutin e dashurisë së saj që do të lindë si një qenie njerëzore, do të gëzojë tërë të afërmit dhe do të rritet si një fëmijë i mbarë, një Njeri i mirë më shumë për qytetin buzë detit Jon. Dhe pikë!
Kjo është një alternativë. Dhe pikë!
Ose alternativa tjetër, largqoftë: Nusja bukuroshe nuk mund të mbetet shtatzanë, ose edhe në mbeti do ta lindë fëmijën të vdekur. Dhe pikë!
Dhe po të lindë bebja e vdekur, nuk ka trashëgimtar për fisin e bukuroshes dhe të princit të saj të kaltër. Dhe qoftë larg! Dhe pikë!
Pra, e theksoj, troç, o është, o s’është dhe nuk ka edhe është, edhe s’është! Dhe pikë!
Kjo aksiomë, ky postulat vlen për gjithçka në jetë, vlen edhe për krijimtarinë letrare dhe për krijuesit. Nuk ka rëndësi mosha e tyre. Dhe pikë!
Fjala vjen, Kostaq Myrtaj, me vëllimi poetik "Loti i trëndafilit", o është, o nuk është poet. Dhe pikë! Nuk ka edhe është, edhe s’është! Nuk ka kurrfarë rëndësie mosha e tij. Le të jetë i vogël, 13 – vjeçar. O është poet, o nuk është! Dhe pikë!
Duhet ta themi troç dhe me zë të lartë nëse është apo nuk është Kostaqi talent dhe poet! Dhe pikë!
Duhet saktësuar qartas nëse krijon Kostaq Myrtaj vlera poetike apo thjesht shkruan, siç bëjnë shumë maniakë grafomanë. Dhe pikë!
Tjetër gjë të vargëzosh e të bësh rima, si bejtet, e tjetër të krijosh poezi. Dhe pikë!
Mund të shkruajë e të nxijë letrat kushdo, por janë të paktë ata që kanë dhuntinë të krijojnë. Dhe kjo dhunti është dhuratë e Zotit, prandaj krijuesit, ndryshe nga shkruesit, grafomanët, letërnxirësit, letërshkarravitësit, janë të privilegjuar, kanë shpirt hyjnor. Dhe patjetër që qëndrojnë më afër Krijuesit të tyre, Krijuesit të Gjithësisë, Zotit! Dhe pikë!
Është apo s’është Kostaq Myrtaj krijues?!
E përsëris, troç: Nuk ka pikë rëndësie se është i vogël në moshë dhe shkruan për të vegjëlit e bashkëmoshatarët e tij. Dhe pikë!
Dihet se edhe të vegjëlit ushqehen dhe shijojnë të njëjtat vlera si të rriturit. Ata pijnë gjithë qejf qumështin e nënës që është qumësht; pijnë lëngjet e frutave që janë fruta të krijuara prej Zotit dhe që kanë të njëjtën shije edhe për të rriturit, pra për gjithë gjininë njerëzore; hanë çokollatat që janë çokollatë prej kakaoje dhe u shijojnë aq shumë si edhe të rriturve; hanë bukën që është bukë, etj. Dhe pikë!
Dhe ndihen të kënaqur e të lumturuar njëlloj si prindërit e tyre prej ushqimit të zgjedhur e të freskët, dhuratë e Zotit, në këtë botë. Dhe pikë!
Pra, edhe vjershat për të vegjëlit, o janë krijime letrare, poezi, o nuk janë! Dhe pikë! Dhe po qenë krijime, vlerat e tyre patjetër që emocionojnë fëmijët tanë, do të na emocionojnë edhe ne dhe do të na sjellin maksimumin e kënaqësisë shpirtërore, njëlloj si buka që na shuan urinë dhe na krijon një kënaqësi të madhe fizike, pas një lodhjeje të gjatë në një punë të stërmundimshme, njëlloj si çokollata që na shijon aq sa na lëshon goja lëng kur e kujtojmë. Dhe kjo u ndodh gjithë njerëzve njëlloj, padallim moshe… U ndodh fëmijëve dhe prindërve. Për këtë arsye, nuk kanë aq shumë faj ato nëna që pasi kanë gatuar diçka të shijshme, bëjnë sikur ushqejnë fëmijën dhe ushqehen për vete. Besoj se prej një fakti të tillë duhet të ketë buruar edhe ajo shprehja e urtë çame "Ha nana e djalit s’i jep" që përdoret shpesh për të vlerësuar një gatim të rrallë të një amvise mjeshtre. Pra, sjellje e diktuar prej vlerave joshëse, të arrira, të mrekullueshme, të padiskutueshme, shprehja "Ha nana e djalit s’i jep"… Dhe pikë!
Në këtë kuptim, pasi i lexon me vëmendje krijimet e autorit Kostaq Myrtaj, përmbledhur në vëllimin poetik "Loti i trëndafilit", emocionohesh, ngacmohesh shpirtërisht dhe ndien ato mbresa e kënaqësi të veçanta estetike që të zgjojnë veprat e talenteve të mëdhenj. Dhe teksa humbet një copëherë në atë botë të bukur që ai ka krijuar me fantazinë e tij dhe na e dhuron edhe ne, teksa rend me imagjinatë drejt brigjeve të fëmijërisë tënde plot kureshtje dhe interes për të parë se ç’të përbashkëta e ç’të veçanta ka ajo në krahasim me fëmijët e sotëm, thua me gjithë zemër se je përballë një talenti të rrallë e të vërtetë, se ke në duar krijimtarinë e një shkrimtari të vërtetë. Dhe pikë!
Dhe ky shkrimtar, ky poet, është Kostaq Myrtaj. Dhe pikë!
Atëherë me gjithë fuqinë e shpirtit dhe të zërit ia vlen të thuash: Mirëse erdhe midis artistëve dhe shkrimtarëve shqiptarë, o Kostaq Myrtaj! Dhe pikë!
Suksese drejt rrugës që të shpie në thesarin e kryeveprave artistike e letraro-kulturore të kombit shqiptar. Dhe pikë! E thënë troç! Dhe pikë! Dhe pikë! Dhe pikë!
Shefki Hysa
(Individualiteti i krijuesit Kostaq Myrtaj)
Për këtë shkrim mora shkas nga krijimtaria e autorëve letrarë me moshë të vogël si Kostaq Myrtaj, me vëllimin poetik "Loti i trëndafilit", Xhulia Xhekaj, me romanin "Me putrat tona shëtitëm botën", etj., krijues të rinj, të cilët kanë marrë guximin e trokasin në portën e asaj bote të mrekullueshme që quhet letërsi artistike.
Kam dëgjuar debate të shpeshta midis njerëzve të zakonshëm, jo rrallë edhe midis atyre që e mbajnë veten për intelektualë e për studiues të famshëm të fushave të ndryshme të natyrës njerëzore, ku në thelb shtrohet pyetja ekzistenciale: "Është apo s’është?!… Pas kësaj pyetje natyrshëm ngrihet edhe hipoteza apo hamendja: "Edhe është, edhe s’është?!"…
Ky është dyshimi i përjetshëm i Njeriut naiv për shumë fakte, dukuri dhe fenomene të jetës. Të paditurit, vetëkuptohet, i lejohen dyshimet dhe lajthitjet, por nuk mund t’i falen kurrsesi atij që e pretendon veten si dikushi, pjesë të elitave shoqërore. Nuk mund ta falësh atë që pretendon fronin e të diturit, sepse fjala e tij, duke shkuar paralel me famën që gëzon, është e besueshme për veshët e opinionit shoqëror dhe duke shprehur një përcaktim të pasaktë, dizinformon dhe e keqorienton shoqërinë tonë njerëzore. Dhe dihet se ç’pasoja fatale sjell keqpërdorja dhe keqorientimi. Kujtoni për një çast se ç’pasoja të pariparueshme na la trashëgim ish diktatura komuniste. Një Shqipëri në tranzicion të tejzgjatur që po shkon drejt moçalit të stanjacionit. Dhe pikë!
Sidoqoftë edhe naivët, edhe intelektualët bien shpesh në kurthin e ekzistenciales në jetë. Kjo ndodh jo rrallë edhe me krijimtarinë letrare dhe me krijuesit e saj. Diskutohet gjerë e gjatë nëse është apo jo krijimtari letrare një vjershë, një tregim a një libër i një personi që pretendon se ka shkruar diçka dhe mbahet si krijues, poet a prozator, me një fjalë shkrimtar e më the e të thashë…
Të them të vërtetën, dhe e vërteta duhet thënë troç, mua më bëjnë për të qeshur diskutime, debate e replika të tilla naïve që zgjojnë një thashethemnajë e përhapin një tymnajë të madhe, aq sa e errësojnë apo e mitizojnë pa vend një vlerë reale të njeriut që pretendon se ka bërë diçka.
Një shembull. Është qesharake të diskutosh, fjala vjen, se është apo s’është qenie njerëzore, Njeri, një bukuroshe e Sarandës që është martuar me djalin e ëndrrave të saj, ka nusëruar, ka jetuaj jetën plot dashuri dhe më në fund e shohim me trupin e fryrë, pra të mbetur shtazanë. Edhe më qesharake është të mendosh apo të thuash se e bija e botës është pakëz shtatzanë dhe mban në trup pakëz frut dashurie. O është, o s’është, ore, se na çmendët!… Gjërat thuhen troç. Dhe pikë!
Është apo s’është Njeri?!… Edhe është, edhe s’është?!… Edhe është shtatzanë, edhe s’është?!…
Edhe do e lindë fëmijën, edhe s’do e lindë?!… Edhe do lindë i gjallë bebja, edhe do lindë i vdekur?!… Edhe do jetë Njeri fëmija, edhe s’do jetë?!…
O njëra, o tjetra se na çmendët! Flisni troç! Dhe pikë!
A nuk të bëjnë për të qeshur të tilla pandehma?!… A nuk të shtyjnë të deklarosh me të madhe: O është, o s’është! Dhe pikë!
Nuk ka, njëherësh, edhe është, edhe s’është! Dhe pikë!
Dhe përkundër naivëve, thua me plot gojën, troç: Bukuroshja e Sarandës është patjetër Njeri, ka mbetur patjetër shtatzanë dhe po rrit në trupin e vet frutin e dashurisë së saj që do të lindë si një qenie njerëzore, do të gëzojë tërë të afërmit dhe do të rritet si një fëmijë i mbarë, një Njeri i mirë më shumë për qytetin buzë detit Jon. Dhe pikë!
Kjo është një alternativë. Dhe pikë!
Ose alternativa tjetër, largqoftë: Nusja bukuroshe nuk mund të mbetet shtatzanë, ose edhe në mbeti do ta lindë fëmijën të vdekur. Dhe pikë!
Dhe po të lindë bebja e vdekur, nuk ka trashëgimtar për fisin e bukuroshes dhe të princit të saj të kaltër. Dhe qoftë larg! Dhe pikë!
Pra, e theksoj, troç, o është, o s’është dhe nuk ka edhe është, edhe s’është! Dhe pikë!
Kjo aksiomë, ky postulat vlen për gjithçka në jetë, vlen edhe për krijimtarinë letrare dhe për krijuesit. Nuk ka rëndësi mosha e tyre. Dhe pikë!
Fjala vjen, Kostaq Myrtaj, me vëllimi poetik "Loti i trëndafilit", o është, o nuk është poet. Dhe pikë! Nuk ka edhe është, edhe s’është! Nuk ka kurrfarë rëndësie mosha e tij. Le të jetë i vogël, 13 – vjeçar. O është poet, o nuk është! Dhe pikë!
Duhet ta themi troç dhe me zë të lartë nëse është apo nuk është Kostaqi talent dhe poet! Dhe pikë!
Duhet saktësuar qartas nëse krijon Kostaq Myrtaj vlera poetike apo thjesht shkruan, siç bëjnë shumë maniakë grafomanë. Dhe pikë!
Tjetër gjë të vargëzosh e të bësh rima, si bejtet, e tjetër të krijosh poezi. Dhe pikë!
Mund të shkruajë e të nxijë letrat kushdo, por janë të paktë ata që kanë dhuntinë të krijojnë. Dhe kjo dhunti është dhuratë e Zotit, prandaj krijuesit, ndryshe nga shkruesit, grafomanët, letërnxirësit, letërshkarravitësit, janë të privilegjuar, kanë shpirt hyjnor. Dhe patjetër që qëndrojnë më afër Krijuesit të tyre, Krijuesit të Gjithësisë, Zotit! Dhe pikë!
Është apo s’është Kostaq Myrtaj krijues?!
E përsëris, troç: Nuk ka pikë rëndësie se është i vogël në moshë dhe shkruan për të vegjëlit e bashkëmoshatarët e tij. Dhe pikë!
Dihet se edhe të vegjëlit ushqehen dhe shijojnë të njëjtat vlera si të rriturit. Ata pijnë gjithë qejf qumështin e nënës që është qumësht; pijnë lëngjet e frutave që janë fruta të krijuara prej Zotit dhe që kanë të njëjtën shije edhe për të rriturit, pra për gjithë gjininë njerëzore; hanë çokollatat që janë çokollatë prej kakaoje dhe u shijojnë aq shumë si edhe të rriturve; hanë bukën që është bukë, etj. Dhe pikë!
Dhe ndihen të kënaqur e të lumturuar njëlloj si prindërit e tyre prej ushqimit të zgjedhur e të freskët, dhuratë e Zotit, në këtë botë. Dhe pikë!
Pra, edhe vjershat për të vegjëlit, o janë krijime letrare, poezi, o nuk janë! Dhe pikë! Dhe po qenë krijime, vlerat e tyre patjetër që emocionojnë fëmijët tanë, do të na emocionojnë edhe ne dhe do të na sjellin maksimumin e kënaqësisë shpirtërore, njëlloj si buka që na shuan urinë dhe na krijon një kënaqësi të madhe fizike, pas një lodhjeje të gjatë në një punë të stërmundimshme, njëlloj si çokollata që na shijon aq sa na lëshon goja lëng kur e kujtojmë. Dhe kjo u ndodh gjithë njerëzve njëlloj, padallim moshe… U ndodh fëmijëve dhe prindërve. Për këtë arsye, nuk kanë aq shumë faj ato nëna që pasi kanë gatuar diçka të shijshme, bëjnë sikur ushqejnë fëmijën dhe ushqehen për vete. Besoj se prej një fakti të tillë duhet të ketë buruar edhe ajo shprehja e urtë çame "Ha nana e djalit s’i jep" që përdoret shpesh për të vlerësuar një gatim të rrallë të një amvise mjeshtre. Pra, sjellje e diktuar prej vlerave joshëse, të arrira, të mrekullueshme, të padiskutueshme, shprehja "Ha nana e djalit s’i jep"… Dhe pikë!
Në këtë kuptim, pasi i lexon me vëmendje krijimet e autorit Kostaq Myrtaj, përmbledhur në vëllimin poetik "Loti i trëndafilit", emocionohesh, ngacmohesh shpirtërisht dhe ndien ato mbresa e kënaqësi të veçanta estetike që të zgjojnë veprat e talenteve të mëdhenj. Dhe teksa humbet një copëherë në atë botë të bukur që ai ka krijuar me fantazinë e tij dhe na e dhuron edhe ne, teksa rend me imagjinatë drejt brigjeve të fëmijërisë tënde plot kureshtje dhe interes për të parë se ç’të përbashkëta e ç’të veçanta ka ajo në krahasim me fëmijët e sotëm, thua me gjithë zemër se je përballë një talenti të rrallë e të vërtetë, se ke në duar krijimtarinë e një shkrimtari të vërtetë. Dhe pikë!
Dhe ky shkrimtar, ky poet, është Kostaq Myrtaj. Dhe pikë!
Atëherë me gjithë fuqinë e shpirtit dhe të zërit ia vlen të thuash: Mirëse erdhe midis artistëve dhe shkrimtarëve shqiptarë, o Kostaq Myrtaj! Dhe pikë!
Suksese drejt rrugës që të shpie në thesarin e kryeveprave artistike e letraro-kulturore të kombit shqiptar. Dhe pikë! E thënë troç! Dhe pikë! Dhe pikë! Dhe pikë!
Shefki Hysa
Të jesh bir i Çamërisë!
Shënime për shkrimtarin Bido Ibrahimi
Bido Ibrahimi lindi më 3 shkurt të vitit 1935 në qytetin Igumenicë të Çamërisë. Ai është një prej shkrimtarëve shqiptarë më të pëlqyer të brezit të vet. Bidua fëmijërinë e hershme e kaloi në vendlindje. Pas vitit 1945, kur Çamëria u masakrua prej bandave shoviniste greke, familja e tij erdhi në Shqipëri dhe u vendos në Durrës.
Ishte pikërisht Durrësi me bregdetin, plazhet dhe detin e vet që e mbushi plot imagjinatë e kurshtje shpirtin e shkrimtarit të ardhshëm. Shkollën fillore dhe tetëvjeçare Bidua i kreu në
Durrës. Shkollën e mesme sportive "Vojo Kushi" ai e kreu në Tiranë.
Në vitin 1957 shkoi në Sevastopol, në Krime, për të studiuar për inxinieri detare, shkollë të cilën nuk arriti ta përfundonte për shkak të prishjes së marrëdhënive me Bashkimin Sovjetik.
U kthye në Shqipëri në vitin 1959 dhe filloi punë si mësues fiskulture, fillimisht në Shijak e më vonë në Durrës. Në vitet 1968-1972 mbaroi Institutin e Fiskulturës "Vojo Kushi". Në vitin 1974 përfundoi edhe Institutin e Shkodrës, degën e gjuhës dhe letërsisë shqipe.
Hapat e para si krijues letrar dhe publicist i hodhi që në vitin 1955, me botimin e tregimit "Dita e fitores". Dëshira e tij ishte të trajtonte tematikat dhe problematikat detare në letërsi dhe ashtu veproi. Dramat e tij "Deti në Stuhi" dhe "Horizonti i kuq" fituan çmime inkurajuese, në vitin 1964, me rastin e 20 vjetorit të çlirimit.
Pas vitit 1990 Bido Ibrahimi ka bashkëpunuar rregullisht me shtypin rus, ukrainas e atë shqiptar, ku ka botuar vazhdimisht skica, tregime, novela e publicistikë. Libri i tij i parë Valsi i Sevastopolit u botua në Lecce të Italisë, në gjuhën shqip e italisht. Më vonë u botua edhe në Shqipëri.
Bidua ka botuar edhe disa libra të tjerë me tregime e publicistikë. Vazhdon të trajtojë me dëshirë të madhe, veçanërisht temën e Çamërisë. Me të njëttën temë është edhe romani I tij historik për Haziz Çamin, njeriun Legjendë të Çamërisë. Bidua e ka shkruar me shpirt këtë roman dhe në portretin e Haziz Çamit ai shpalos nga pak gjithë portretet e heronjve të tjerë të Çamërisë.
Për merita të veçanta letrare e gazetareske, Bidua është diplomuar katër herë nga Radio Moska "Gollos Rossi" si dhe nga qyteti i Sevastopolit për novelën "Sevastopolski vals".
Drama e tij "Të gjallë e të vdekur" konkuroi me sukses në festivalin ndërkombëtar të dramës në qytetin e Kievit.
Bidua, megjithëse i ka kaluar të shtatëdhjetat, është bashkëpunëtor i rregullt i shtypit letrar, i revistës "Krahu i shqiponjës" dhe i gazetës "Drita".
Është anëtar i Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve të Shqipërisë.
Thamë se Bido Ibrahimi ka botuar disa libra të pëlqyer nga lexuesit shqiptarë, por më të spikaturit janë:
"Valsi i Sevastopolit", novelë (1997), Lecce, Itali,
"Sevastopolski vals", novelë (1999), Sevastopol, Krime,
"Bija e agjentit", novelë (2001), Tiranë, ISBN 99927-47-42-0,
"Çamëria: Balada e fustanellave", tregime (2006) ISBN 99927-52-77-7,
"Haziz Çami" (Njeriu Legjendë), roman historik (2007).
Shkrimtari Bido Ibrahimi ka në gjenet e veta, si gjithë çamët, elemete të gjenezëz së mëmëdheut,
Çamërisë, dhe si i tillë është dhe do të mbetet një nga bijtë e saj më të devotshëm, i përkushtuar me gjithë shpirt edhe ndaj çështjes kombëtare shqiptare. Pastë sa më shumë krijimtari e sa më shumë lexues!
Kostaq Myrtaj
Shënime për shkrimtarin Bido Ibrahimi
Bido Ibrahimi lindi më 3 shkurt të vitit 1935 në qytetin Igumenicë të Çamërisë. Ai është një prej shkrimtarëve shqiptarë më të pëlqyer të brezit të vet. Bidua fëmijërinë e hershme e kaloi në vendlindje. Pas vitit 1945, kur Çamëria u masakrua prej bandave shoviniste greke, familja e tij erdhi në Shqipëri dhe u vendos në Durrës.
Ishte pikërisht Durrësi me bregdetin, plazhet dhe detin e vet që e mbushi plot imagjinatë e kurshtje shpirtin e shkrimtarit të ardhshëm. Shkollën fillore dhe tetëvjeçare Bidua i kreu në
Durrës. Shkollën e mesme sportive "Vojo Kushi" ai e kreu në Tiranë.
Në vitin 1957 shkoi në Sevastopol, në Krime, për të studiuar për inxinieri detare, shkollë të cilën nuk arriti ta përfundonte për shkak të prishjes së marrëdhënive me Bashkimin Sovjetik.
U kthye në Shqipëri në vitin 1959 dhe filloi punë si mësues fiskulture, fillimisht në Shijak e më vonë në Durrës. Në vitet 1968-1972 mbaroi Institutin e Fiskulturës "Vojo Kushi". Në vitin 1974 përfundoi edhe Institutin e Shkodrës, degën e gjuhës dhe letërsisë shqipe.
Hapat e para si krijues letrar dhe publicist i hodhi që në vitin 1955, me botimin e tregimit "Dita e fitores". Dëshira e tij ishte të trajtonte tematikat dhe problematikat detare në letërsi dhe ashtu veproi. Dramat e tij "Deti në Stuhi" dhe "Horizonti i kuq" fituan çmime inkurajuese, në vitin 1964, me rastin e 20 vjetorit të çlirimit.
Pas vitit 1990 Bido Ibrahimi ka bashkëpunuar rregullisht me shtypin rus, ukrainas e atë shqiptar, ku ka botuar vazhdimisht skica, tregime, novela e publicistikë. Libri i tij i parë Valsi i Sevastopolit u botua në Lecce të Italisë, në gjuhën shqip e italisht. Më vonë u botua edhe në Shqipëri.
Bidua ka botuar edhe disa libra të tjerë me tregime e publicistikë. Vazhdon të trajtojë me dëshirë të madhe, veçanërisht temën e Çamërisë. Me të njëttën temë është edhe romani I tij historik për Haziz Çamin, njeriun Legjendë të Çamërisë. Bidua e ka shkruar me shpirt këtë roman dhe në portretin e Haziz Çamit ai shpalos nga pak gjithë portretet e heronjve të tjerë të Çamërisë.
Për merita të veçanta letrare e gazetareske, Bidua është diplomuar katër herë nga Radio Moska "Gollos Rossi" si dhe nga qyteti i Sevastopolit për novelën "Sevastopolski vals".
Drama e tij "Të gjallë e të vdekur" konkuroi me sukses në festivalin ndërkombëtar të dramës në qytetin e Kievit.
Bidua, megjithëse i ka kaluar të shtatëdhjetat, është bashkëpunëtor i rregullt i shtypit letrar, i revistës "Krahu i shqiponjës" dhe i gazetës "Drita".
Është anëtar i Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve të Shqipërisë.
Thamë se Bido Ibrahimi ka botuar disa libra të pëlqyer nga lexuesit shqiptarë, por më të spikaturit janë:
"Valsi i Sevastopolit", novelë (1997), Lecce, Itali,
"Sevastopolski vals", novelë (1999), Sevastopol, Krime,
"Bija e agjentit", novelë (2001), Tiranë, ISBN 99927-47-42-0,
"Çamëria: Balada e fustanellave", tregime (2006) ISBN 99927-52-77-7,
"Haziz Çami" (Njeriu Legjendë), roman historik (2007).
Shkrimtari Bido Ibrahimi ka në gjenet e veta, si gjithë çamët, elemete të gjenezëz së mëmëdheut,
Çamërisë, dhe si i tillë është dhe do të mbetet një nga bijtë e saj më të devotshëm, i përkushtuar me gjithë shpirt edhe ndaj çështjes kombëtare shqiptare. Pastë sa më shumë krijimtari e sa më shumë lexues!
Kostaq Myrtaj
Monday, April 7, 2008
I palodhuri Axhem Çapo
E kush nuk e njeh tanimë Axhemin! Atë, pra, akademikun flokëbardhë që i ka kaluar tetëdhjetë e ca vjeçët dhe vrapon gjithandej si djalë i ri i palodhur. Axhemi është studiues, shkrimtar dhe poet. Po mbi të gjitha është miku i dukatasve. Ai ka lindur në fshatin Dukat të Vlorës më 10 janar të vitit 1924. Shkollën fillore e krau në Dukat, shtatë-vjeçaren në Shkodër dhe të mesmen në Tiranë.
Në vitin 1944 Axhemi doli partizan dhe menjëherë pas luftës filloi të punonte në administratën e Ministrisë së Brendshme, në Burrel e në Shkodër, deri sa u lirua më 1954.
Më vonë, pas një specializimi, filloi punë si teknik markshedër e topograf në ekspedita të ndryshme gjeologjike.
I nxitur nga takimet me njerëzit e punës nëpër Shqipëri Axhemi filloi të shkruante artikuj, portrete, reportazhe, tregime të shkurtra e poezi në shtypin e kohës.
Pas vitit 1990 shkoi si emigrant në Francë dhe u vendos në Nantë bashkë me gruan, ku fitoi edhe të drejtën si rezident.
Tani, megjithëse në moshë të madhe, vazhdon të merret me studime në fushën e kurioziteteve dhe enciklopedive sa në Francë dhe në Shqipëri.
Axhemi është jo vetëm miku i labëve, por edhe I çamëve. Është bashkëpunëtor i revistës "Krahu i shqiponjës". Ka shkruar shumë artikuj rreth problemit çam dhe atij kombëtar shqiptar. Është anëtar i Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve të Shqipërisë.
Axhemi ka botuar rreth shtatë libra dhe ka edhe disa të tjera në shtyp.
Ja disa prej tyre:
"Dukati ynë", publicistikë, 1998
"I mërguar nga Dukati", poezi, 2001
"Një natë pa hënë", tregime, 2001
"Enciklopedi e Dukatit", 2005
"Debatoj me ata që duan të zhvlerësojnë Enciklopedinë e Dukatit", 2006
"Njohuri enciklopedike nga Misteret e Botës" I, 2006
"Njohuri enciklopedike nga Misteret e Botës" II, 2007, etj,.etj.
Axhem Çapo vazhdon të shkruajë e i palodhur sikur do të jetojë njëmijë e një vjet. I urojmë jetë sa më të gjatë për vepra edhe më të bukura.
Kostaq Myrtaj
E kush nuk e njeh tanimë Axhemin! Atë, pra, akademikun flokëbardhë që i ka kaluar tetëdhjetë e ca vjeçët dhe vrapon gjithandej si djalë i ri i palodhur. Axhemi është studiues, shkrimtar dhe poet. Po mbi të gjitha është miku i dukatasve. Ai ka lindur në fshatin Dukat të Vlorës më 10 janar të vitit 1924. Shkollën fillore e krau në Dukat, shtatë-vjeçaren në Shkodër dhe të mesmen në Tiranë.
Në vitin 1944 Axhemi doli partizan dhe menjëherë pas luftës filloi të punonte në administratën e Ministrisë së Brendshme, në Burrel e në Shkodër, deri sa u lirua më 1954.
Më vonë, pas një specializimi, filloi punë si teknik markshedër e topograf në ekspedita të ndryshme gjeologjike.
I nxitur nga takimet me njerëzit e punës nëpër Shqipëri Axhemi filloi të shkruante artikuj, portrete, reportazhe, tregime të shkurtra e poezi në shtypin e kohës.
Pas vitit 1990 shkoi si emigrant në Francë dhe u vendos në Nantë bashkë me gruan, ku fitoi edhe të drejtën si rezident.
Tani, megjithëse në moshë të madhe, vazhdon të merret me studime në fushën e kurioziteteve dhe enciklopedive sa në Francë dhe në Shqipëri.
Axhemi është jo vetëm miku i labëve, por edhe I çamëve. Është bashkëpunëtor i revistës "Krahu i shqiponjës". Ka shkruar shumë artikuj rreth problemit çam dhe atij kombëtar shqiptar. Është anëtar i Lidhjes së Shkrimtarëve dhe Artistëve të Shqipërisë.
Axhemi ka botuar rreth shtatë libra dhe ka edhe disa të tjera në shtyp.
Ja disa prej tyre:
"Dukati ynë", publicistikë, 1998
"I mërguar nga Dukati", poezi, 2001
"Një natë pa hënë", tregime, 2001
"Enciklopedi e Dukatit", 2005
"Debatoj me ata që duan të zhvlerësojnë Enciklopedinë e Dukatit", 2006
"Njohuri enciklopedike nga Misteret e Botës" I, 2006
"Njohuri enciklopedike nga Misteret e Botës" II, 2007, etj,.etj.
Axhem Çapo vazhdon të shkruajë e i palodhur sikur do të jetojë njëmijë e një vjet. I urojmë jetë sa më të gjatë për vepra edhe më të bukura.
Kostaq Myrtaj
E KUDOGJENDURA MINA ÇAUSHI
Në qendrën e shitjes së librit në mes të Athinës që njihet me emrin "Sto Vivlio", u ula të pi një kafe. Mjedisi i mrekullueshëm, ajri i pastër, turistë nga të gjithë shtetet e botës po edhe dashamirësit e librit të bëjnë për vete e s’të lënë që të largohesh lehtë që andej.
Duke parë nëpër vitrinat e librit më ra në sy vëllimi me titull (Metanastes stin Eladha) që në gjuhën tonë shqipe përkthehet (Emigratët në Greqi). Libër i trashë, me kapak të zi e i bardhë nga brënda. Mbi kapakun e parë ka ca gjurmë, kurse nga kapaku i mbrapsëm të vështron një fëmijë zezak mbështetur mbi valiçen e tij. Pa e lexuar ky libër më futi në botën e tij. E mora. Kushtonte 20 euro. S’më bëri përshtypje më shumë çmimi sesa fakti kur midis të tjerash lexova: "Forumi Metanaston Albanon, që në gjuhën tonë përkthehet (Forumi i Emigrantëve Shqiptarë).
Përfaqësues të emigrantëve shqiptarë ishin tre:
1. Martin Kuke
2. Gazi Kapllani
3. Mina Konomi (Çaushi)
I lexova me një frymë. S’mund ta merrni me mend gëzimin që ndjeja kur lexoja emrat e njerëzve shqiptarë. Por le të ndalemi pak te zonja Mina, te kjo intelektuale e rallë dhe e kudogjendur. Më bëri përshtypje emri i saj sepse ajo si përfaqësuese për gratë shqiptare në Janinë në Maj të vitit 1999 foli jo vetëm për veten e saj si emigrante, por për të gjithë ne, për vendin, për popullin, për marrëdhëniet e dy shteteve Shqipëri-Greqi etj. Kjo grua që punon me kaq vendosmëri e me kaq pasion është e kuadruar prej kohësh në forumin e të drejtave të grave evropiane.
Zonja Mina është dhe poete. Ka botuar tre vëllime poetike dhe një përmbledhje të këtyre vëllimeve në gjuhën greke. Është gjithashtu anëtare e rregullt në "Liter Art", aktiviste në programet dhe aktivitetet e herëpashershme që organizojnë emigrantët shqiptarë në Athinë. Për shembull e kemi parë zonjën Mina në festivalin e fjalës Artistike në Dhjetor 2006, ku u vlerësua me Diplomë Pjesëmarrjeje e Diplomë Nderi për interpretimin e poezisë së saj me titull "Një grusht dhe".
E shkojmë zonjën Mina në festën e dy vjetorit të shkollës në gjuhën shqipe ku ajo dhuroi disa vëllime poetike për nxënësit e kësaj shkolle. Ka marrë pjesë gjithashtu në festat e Majit që u organizuan nga shoqata e shqiptarëve të Lushnjës, të Fierit dhe Përmetit; Në maj 2007 ajo mori pjesë aktive në prezantimet e librit që bënë poetë të ndryshëm si, psh, në prezantimin e poetëve. Ishin poetët e bregdetit si Elviadhi Goro, Robert Goro, Odise Goro, Romeo Çollaku, Spiro Xhavarës etj.
E shohim zonjën Mina në ambasadën shqiptare këtu në Athinë në takimin midis 10 poetëve ku u diskutua mbi krijimtaritë e tyre. E shohim me gratë aktiviste të Helsinkit, e shohim në festivalet antiraciste që zhvillohen në Athinë, e pranishme dhe në javën e filmit shqiptar. E dëgjojmë në emisionet e gjuhës shqipe nën drejtimin e zonjës Bardha Mançe. E shohim në ekskursionin që organizoi shkolla shqiptare në Athinë në dy vjetorin e saj dhe në ekskursionin e saj ne Delfus. E shohim dhe e lexojmë si bashkëpunëtore në Revistën mujore që vjen nga Tirana për emigrantët, te revista (Krahu i Shqiponjës), e shohim të marrë pjesë në takimin kombëtar ndërmjet avokatëve më me zë të Athinës dhe të qyteteve të tjera të Greqisë për lutën kundër trafikimit të femrave e kundër drogës.
E shohim e do ta shohim kudo këtë grua të palodhur e me shpirt të mrekullueshëm.
S’më mbetet gjë tjetër veçse t’i uroj kësaj gruaje fisnike suksese, punë të mbarë për përkrahjen e çështjes shqiptare e të problemeve që hasin femrat kudo në botë. Dëshiroj që të punojë e të aftësohet sa më shumë për të përballuar me sukses këto situata kritike që kalojmë në këtë tranzicion të pandalshëm.
I uroj tërë të mirat kësaj gruaje sakrificash, jeta e së cilës më ka krijuar idenë se të sakrifikosh duhet të jetë një lloj kënaqësie për njeriun intelektual shpirtmadh, siç është Mina.
Ju ftoj të lexoni diçka nga krijimtaria e zonjës Mina dhe ju siguroj se do të mbeteni të kënaqur.
Përparim Shehu
Në qendrën e shitjes së librit në mes të Athinës që njihet me emrin "Sto Vivlio", u ula të pi një kafe. Mjedisi i mrekullueshëm, ajri i pastër, turistë nga të gjithë shtetet e botës po edhe dashamirësit e librit të bëjnë për vete e s’të lënë që të largohesh lehtë që andej.
Duke parë nëpër vitrinat e librit më ra në sy vëllimi me titull (Metanastes stin Eladha) që në gjuhën tonë shqipe përkthehet (Emigratët në Greqi). Libër i trashë, me kapak të zi e i bardhë nga brënda. Mbi kapakun e parë ka ca gjurmë, kurse nga kapaku i mbrapsëm të vështron një fëmijë zezak mbështetur mbi valiçen e tij. Pa e lexuar ky libër më futi në botën e tij. E mora. Kushtonte 20 euro. S’më bëri përshtypje më shumë çmimi sesa fakti kur midis të tjerash lexova: "Forumi Metanaston Albanon, që në gjuhën tonë përkthehet (Forumi i Emigrantëve Shqiptarë).
Përfaqësues të emigrantëve shqiptarë ishin tre:
1. Martin Kuke
2. Gazi Kapllani
3. Mina Konomi (Çaushi)
I lexova me një frymë. S’mund ta merrni me mend gëzimin që ndjeja kur lexoja emrat e njerëzve shqiptarë. Por le të ndalemi pak te zonja Mina, te kjo intelektuale e rallë dhe e kudogjendur. Më bëri përshtypje emri i saj sepse ajo si përfaqësuese për gratë shqiptare në Janinë në Maj të vitit 1999 foli jo vetëm për veten e saj si emigrante, por për të gjithë ne, për vendin, për popullin, për marrëdhëniet e dy shteteve Shqipëri-Greqi etj. Kjo grua që punon me kaq vendosmëri e me kaq pasion është e kuadruar prej kohësh në forumin e të drejtave të grave evropiane.
Zonja Mina është dhe poete. Ka botuar tre vëllime poetike dhe një përmbledhje të këtyre vëllimeve në gjuhën greke. Është gjithashtu anëtare e rregullt në "Liter Art", aktiviste në programet dhe aktivitetet e herëpashershme që organizojnë emigrantët shqiptarë në Athinë. Për shembull e kemi parë zonjën Mina në festivalin e fjalës Artistike në Dhjetor 2006, ku u vlerësua me Diplomë Pjesëmarrjeje e Diplomë Nderi për interpretimin e poezisë së saj me titull "Një grusht dhe".
E shkojmë zonjën Mina në festën e dy vjetorit të shkollës në gjuhën shqipe ku ajo dhuroi disa vëllime poetike për nxënësit e kësaj shkolle. Ka marrë pjesë gjithashtu në festat e Majit që u organizuan nga shoqata e shqiptarëve të Lushnjës, të Fierit dhe Përmetit; Në maj 2007 ajo mori pjesë aktive në prezantimet e librit që bënë poetë të ndryshëm si, psh, në prezantimin e poetëve. Ishin poetët e bregdetit si Elviadhi Goro, Robert Goro, Odise Goro, Romeo Çollaku, Spiro Xhavarës etj.
E shohim zonjën Mina në ambasadën shqiptare këtu në Athinë në takimin midis 10 poetëve ku u diskutua mbi krijimtaritë e tyre. E shohim me gratë aktiviste të Helsinkit, e shohim në festivalet antiraciste që zhvillohen në Athinë, e pranishme dhe në javën e filmit shqiptar. E dëgjojmë në emisionet e gjuhës shqipe nën drejtimin e zonjës Bardha Mançe. E shohim në ekskursionin që organizoi shkolla shqiptare në Athinë në dy vjetorin e saj dhe në ekskursionin e saj ne Delfus. E shohim dhe e lexojmë si bashkëpunëtore në Revistën mujore që vjen nga Tirana për emigrantët, te revista (Krahu i Shqiponjës), e shohim të marrë pjesë në takimin kombëtar ndërmjet avokatëve më me zë të Athinës dhe të qyteteve të tjera të Greqisë për lutën kundër trafikimit të femrave e kundër drogës.
E shohim e do ta shohim kudo këtë grua të palodhur e me shpirt të mrekullueshëm.
S’më mbetet gjë tjetër veçse t’i uroj kësaj gruaje fisnike suksese, punë të mbarë për përkrahjen e çështjes shqiptare e të problemeve që hasin femrat kudo në botë. Dëshiroj që të punojë e të aftësohet sa më shumë për të përballuar me sukses këto situata kritike që kalojmë në këtë tranzicion të pandalshëm.
I uroj tërë të mirat kësaj gruaje sakrificash, jeta e së cilës më ka krijuar idenë se të sakrifikosh duhet të jetë një lloj kënaqësie për njeriun intelektual shpirtmadh, siç është Mina.
Ju ftoj të lexoni diçka nga krijimtaria e zonjës Mina dhe ju siguroj se do të mbeteni të kënaqur.
Përparim Shehu
Mësuesja që nuk i njeh kufijtë e dështimit
Mbresa nga jeta e shkrimtares Liri Hidërshaj
Rrallëherë ndodh të takosh gra me vullnet të hekurt, që përveç detyrës si bashkëshorte besnike dhe nëna të përkushtuara, mundohen t'i japin jetës së tyre një kuptim të veçantë, kuptimin për të qenë jo vetëm të dobishme në familje, por edhe pjesë integrale e shoqërisë. Një prej tyre është mësuesja dhe shkrimtarja, tashmë e afirmuar, Liri Hidërshaj, e cila vjen nga qyteti i Skraparit.
Ja si rrëfehet ajo për veten e saj:
- Kam lindur më 1953 në Gjerbës të Skraparit. Shkollën e mesme e kam mbaruar në Çorovodvë në vitin 1972. Studimet e larta në degën e Gjuhës dhe Letërsisë Shqipe i kreva në qytetin e Elbasanit. Jeta e gjimnazit është e bukur, por për mua ka një veçanti më shumë sepse aty kam njohur bashkëshortin, bashkudhëtarin e jetës sime. Jam nënë e tre vajzave dhe e një djali të shkëlqyer. Tashmë jam edhe gjyshe e dy mbesave e një nipi dhe shumë shpejt pres të më lindë edhe një nip tjetër. Prej tridhjetë e dy vjetësh merrem me profesionin e mësueses. Tani punoj në shkollën 9-vjeçare "Ramazan Jarani" të qytetit të Tiranës, ku banoj që prej vitit 1997.
Kanë kaluar më shumë se dy vjet nga dita kur ajo erdhi në redaksinë e revistës sonë, për të më takuar mua, redaktoren e librit të saj të parë, me poezi, "Klithmë shpirti", por ende e ruaj në kujtese shprehjen që i mori fyryra kur u prezantuam:
- Ju, një vajzë kaq e re, keni redaktuar librin tim?! - shpërtheu ajo e çuditur. - Kisha përshtypjen se do të takoja një grua të moshës sime a mos më shumë...
Sot bisedat tona janë bërë më të lirshme dhe nuk i njohin aspak kufijtë e diversitetit të moshave. Dikur krejt të panjohura, kurse sot diskutojmë për politikë, flasim plot pasion për letërsinë, punën dhe jetën në përgjithësi.
Për mësuese Lirinë edhe detaji më i vogël ka rëndësinë e vet. Kjo vihet re edhe në mënyrën se si ajo flet rreth tre librave të botuar:
- "Klithmë shpirti" është hapi im i parë në fushën e poezisë. Më bluajnë në shpirt sakrificat që bëjnë njerëzit e mirë dhe në veçanti ato që ka bërë nëna ime për ne, fëmijët e saj. S'e di në e kam përshkruar si duhet një sakrificë të tillë në novelën "Mëkim shpirtëror", ku tiparet e nënës sime i kam mishëruar te një nga personazhet kryesore, një grua e moshuar e stërmunduar nga jeta si gjithë nënat. Novela "Rrëfimi" e merr subjektin nga problemet e ndryshme që hasin shpesh mësuesit në shkollë. Të më falë Andi dhe të gjithë fëmijët që kanë probleme në familjet e tyre. Nuk kam dashur t'i lëndoj, por do të doja t'i thoshja kësaj bote të mbrapshte: "Mjaft, se na i vrave të pafajshmit"!
Në krijimtarinë e saj letrare Liria e merr frymëzimin nga jeta plot pathos e fshatit, nga vështirësitë, ankthet dhe të papriturat që të shoqërojnë kudo. Ajo shkruan me respest të veçantë për njerëzit e punës dhe mundohet që nëpërmjet tyre të mishërojë të mirat reale të kësaj bote...
Liria flet gjithë pasion për shkrimtarët që kanë ndikuar në krijimtarinë e saj:
- Më pëlqen krijimtaria e poetit Dritëro Agolli. Ajo është si një gur i çmuar që i reziston kohërave... S'mund të lë pa përmendur stilin e mrekullueshëm rrëfimtar të Jakov Xoxës, ngrohtësinë që të jep "Juga e Bardhë" dhe fantazinë që të zgjon "Luija e Kripës"... E admiroj Mimoza Ahmetin, poezitë e saj janë plot ndjenjë. .. "Këpucët" e Visar Zhitit të veçanta dhe të çmueshme në ekspozitën e këpucëve...
Tek bisedon me të nuk e ke aspak të vështirë të dallosh se preferencat e saj janë të gjithanshme. Ajo nuk e sheh jetën vetëm në kornizën e zakonshme të gruas që pas punës duhet të kthehet e të merret me punët e shtëpisë, por i pëlqen shumë të shkruajë, të lexojë, të ndajë pasditet me miqtë si dhe të shëtisë...
Për më tepër ajo shprehet:
- Më pëlqen stina e vjeshtës me gjethet e verdha në portokalli... Adhuroj detin... Sytë që nuk lodhen së zhbiruari, zemrën me aftësinë e saj për të pulsuar gjakun e jetës pambarimisht... Ruaj sende dhe objekte që lidhen me familjen, origjinën, dhuratat me vlerë... Ruaj një stilograf nga vëllai i madh që nuk jeton më, një gramafon të babait, mbajtëse mjalti nga nëna, një letër të shkruar nga vjehrri që para tridhjetë e tre vjetësh, kur isha studente... Adhuroj udhëtimet turistike... ruaj mbresa të jashtëzakonshme nga ngjitja në malin e Tomorrit, nga pushimet në Dhërmi, Ohër, Mal të Zi, Shkodër ... në Londër, Kinë, etj ...
Mësuesja dhe autorja e tri librave, njëri më i bukur se tjetri, Liri Hidërshaj nuk e njeh dështimin. Çdo gjë të re që sjell jeta për të e merr si një ftesë për ta ndjekur, për të ecur me kohën... Mes shumë të tjerash ajo nuk lë kurrë pa përmendur mbesat e saj të vogla, Kristinën simpatike dhe Isabelën sybojeqielli. Ka shumë për të thënë për mbesat... "Do të dal sërish sivjet t'i pres në aeroport. Ju them se shumë i dua… Po pres"...
Liri Hidërshaj është mësuesja e palodhur që nuk mërzitet kurrë me nxënësit e vet, është shkrimtaria që premton shumë e mbi të gjitha nëna dhe gjyshja me dashuri të pashtershme... është gruaja ku shkrihen më së miri vyrtyti, shpirtmirësia dhe dëshira për të jetuar në paqe me botën dhe njerëzit...
Dylbere DIKA
Mbresa nga jeta e shkrimtares Liri Hidërshaj
Rrallëherë ndodh të takosh gra me vullnet të hekurt, që përveç detyrës si bashkëshorte besnike dhe nëna të përkushtuara, mundohen t'i japin jetës së tyre një kuptim të veçantë, kuptimin për të qenë jo vetëm të dobishme në familje, por edhe pjesë integrale e shoqërisë. Një prej tyre është mësuesja dhe shkrimtarja, tashmë e afirmuar, Liri Hidërshaj, e cila vjen nga qyteti i Skraparit.
Ja si rrëfehet ajo për veten e saj:
- Kam lindur më 1953 në Gjerbës të Skraparit. Shkollën e mesme e kam mbaruar në Çorovodvë në vitin 1972. Studimet e larta në degën e Gjuhës dhe Letërsisë Shqipe i kreva në qytetin e Elbasanit. Jeta e gjimnazit është e bukur, por për mua ka një veçanti më shumë sepse aty kam njohur bashkëshortin, bashkudhëtarin e jetës sime. Jam nënë e tre vajzave dhe e një djali të shkëlqyer. Tashmë jam edhe gjyshe e dy mbesave e një nipi dhe shumë shpejt pres të më lindë edhe një nip tjetër. Prej tridhjetë e dy vjetësh merrem me profesionin e mësueses. Tani punoj në shkollën 9-vjeçare "Ramazan Jarani" të qytetit të Tiranës, ku banoj që prej vitit 1997.
Kanë kaluar më shumë se dy vjet nga dita kur ajo erdhi në redaksinë e revistës sonë, për të më takuar mua, redaktoren e librit të saj të parë, me poezi, "Klithmë shpirti", por ende e ruaj në kujtese shprehjen që i mori fyryra kur u prezantuam:
- Ju, një vajzë kaq e re, keni redaktuar librin tim?! - shpërtheu ajo e çuditur. - Kisha përshtypjen se do të takoja një grua të moshës sime a mos më shumë...
Sot bisedat tona janë bërë më të lirshme dhe nuk i njohin aspak kufijtë e diversitetit të moshave. Dikur krejt të panjohura, kurse sot diskutojmë për politikë, flasim plot pasion për letërsinë, punën dhe jetën në përgjithësi.
Për mësuese Lirinë edhe detaji më i vogël ka rëndësinë e vet. Kjo vihet re edhe në mënyrën se si ajo flet rreth tre librave të botuar:
- "Klithmë shpirti" është hapi im i parë në fushën e poezisë. Më bluajnë në shpirt sakrificat që bëjnë njerëzit e mirë dhe në veçanti ato që ka bërë nëna ime për ne, fëmijët e saj. S'e di në e kam përshkruar si duhet një sakrificë të tillë në novelën "Mëkim shpirtëror", ku tiparet e nënës sime i kam mishëruar te një nga personazhet kryesore, një grua e moshuar e stërmunduar nga jeta si gjithë nënat. Novela "Rrëfimi" e merr subjektin nga problemet e ndryshme që hasin shpesh mësuesit në shkollë. Të më falë Andi dhe të gjithë fëmijët që kanë probleme në familjet e tyre. Nuk kam dashur t'i lëndoj, por do të doja t'i thoshja kësaj bote të mbrapshte: "Mjaft, se na i vrave të pafajshmit"!
Në krijimtarinë e saj letrare Liria e merr frymëzimin nga jeta plot pathos e fshatit, nga vështirësitë, ankthet dhe të papriturat që të shoqërojnë kudo. Ajo shkruan me respest të veçantë për njerëzit e punës dhe mundohet që nëpërmjet tyre të mishërojë të mirat reale të kësaj bote...
Liria flet gjithë pasion për shkrimtarët që kanë ndikuar në krijimtarinë e saj:
- Më pëlqen krijimtaria e poetit Dritëro Agolli. Ajo është si një gur i çmuar që i reziston kohërave... S'mund të lë pa përmendur stilin e mrekullueshëm rrëfimtar të Jakov Xoxës, ngrohtësinë që të jep "Juga e Bardhë" dhe fantazinë që të zgjon "Luija e Kripës"... E admiroj Mimoza Ahmetin, poezitë e saj janë plot ndjenjë. .. "Këpucët" e Visar Zhitit të veçanta dhe të çmueshme në ekspozitën e këpucëve...
Tek bisedon me të nuk e ke aspak të vështirë të dallosh se preferencat e saj janë të gjithanshme. Ajo nuk e sheh jetën vetëm në kornizën e zakonshme të gruas që pas punës duhet të kthehet e të merret me punët e shtëpisë, por i pëlqen shumë të shkruajë, të lexojë, të ndajë pasditet me miqtë si dhe të shëtisë...
Për më tepër ajo shprehet:
- Më pëlqen stina e vjeshtës me gjethet e verdha në portokalli... Adhuroj detin... Sytë që nuk lodhen së zhbiruari, zemrën me aftësinë e saj për të pulsuar gjakun e jetës pambarimisht... Ruaj sende dhe objekte që lidhen me familjen, origjinën, dhuratat me vlerë... Ruaj një stilograf nga vëllai i madh që nuk jeton më, një gramafon të babait, mbajtëse mjalti nga nëna, një letër të shkruar nga vjehrri që para tridhjetë e tre vjetësh, kur isha studente... Adhuroj udhëtimet turistike... ruaj mbresa të jashtëzakonshme nga ngjitja në malin e Tomorrit, nga pushimet në Dhërmi, Ohër, Mal të Zi, Shkodër ... në Londër, Kinë, etj ...
Mësuesja dhe autorja e tri librave, njëri më i bukur se tjetri, Liri Hidërshaj nuk e njeh dështimin. Çdo gjë të re që sjell jeta për të e merr si një ftesë për ta ndjekur, për të ecur me kohën... Mes shumë të tjerash ajo nuk lë kurrë pa përmendur mbesat e saj të vogla, Kristinën simpatike dhe Isabelën sybojeqielli. Ka shumë për të thënë për mbesat... "Do të dal sërish sivjet t'i pres në aeroport. Ju them se shumë i dua… Po pres"...
Liri Hidërshaj është mësuesja e palodhur që nuk mërzitet kurrë me nxënësit e vet, është shkrimtaria që premton shumë e mbi të gjitha nëna dhe gjyshja me dashuri të pashtershme... është gruaja ku shkrihen më së miri vyrtyti, shpirtmirësia dhe dëshira për të jetuar në paqe me botën dhe njerëzit...
Dylbere DIKA
Saturday, April 5, 2008
Rebelja dhe "Parajsa e shitur"
(Thashethem për kureshtarët)
Shënime për vëllimin poetik të poetes Dylbere Dika
Kisha kohë pa lexuar krijimtari të autorëve të rinj dhe, sapo lexova poezitë e para të poetes së re Dylbere Dika, nga Sllova e Dibrës, ndjeva një befasi të këndshme në vetvete. U shkëputa nga rutina e së përditshmes, siç shkëputet papritmas një gulsh llave nga një vullkan i heshtur dhe u ndjeva i përtëritur. Më dukej se më kishte përfshirë një zgjim i veçantë pranveror dhe kuptohej lehtë se arsyeja e vetme e përtëritjes sime ishte ajo buqetë ndjenjash që po më dhuronte, nëpërmjet vëllimit të saj poetik "Parajsa e shitur", ende pa botuar, Dylberja njëzetedyvjeçare (datëlindja 4 shtator 1979), e cila sapo i ka kapërcyer livadhet e adoleshencës.
"Dhe tani s’ke ndryshuar shumë
Më rend si mëzi pa të zot lëndinave dhe thua:
Është bota zhyl dhe dhunë"…
Pra, si personazhi i vargjeve, edhe poetja është po ajo, adoleshntja e pandreqshme, çamarroke, që paragjykon e gjykon botën tonë dhe nuk përton ta cilësojë atë edhe si parajsa e shitur, ashtu e rebeluar siç ndihet nga përplasja me paudhësitë e jetës.
Poete rebele! E rebeluar në shpirt nga bukuritë e jetës, pronë e të pushtetëshmëve të kësaj bote, mollë të ndaluara për njerëzit e thjeshtë. Vetëm bukuritë e natyrës u lejohet të gëzojnë të thjeshtëve, të njerëzishmëve…
Me të drejtë ndihem edhe unë i brengosur si poetja e shprehur në vargje:
"Udhëtoj me veten:
Me kokë ndër duar,
Me brengë në zemër.
Vdekje me të drejtë"...
Vërtet poetja i uron vdekjen botës!?
Jo! Kurrsesi jo! Njeriu që i këndon krijimit të Parajsës tokësore, që krijon edhe vetë sa mundet, nën shembëlltyrën e të Madhit Zot, nuk mund të pajtohet me vdekjen! Ajo dëshiron vdekjen e së keqes!
Për këtë ëndërron dhe shprehet në poezitë e veta Dylberja, kjo adoleshente e pandreqshme.
Le t’i urojmë Dylberes fat të kapërcejë Ylberin e dëshirave dhe të bëhet një poete e madhe, ashtu siç ëndërron, dhe t’i dhurojë njerëzimit krijimtari edhe më të bukur nga vëllimi i saj poetik "Parajsa e shitur", të cilin po e merr në dorë, i dashur lexues!
Shefki HYSA
(Thashethem për kureshtarët)
Shënime për vëllimin poetik të poetes Dylbere Dika
Kisha kohë pa lexuar krijimtari të autorëve të rinj dhe, sapo lexova poezitë e para të poetes së re Dylbere Dika, nga Sllova e Dibrës, ndjeva një befasi të këndshme në vetvete. U shkëputa nga rutina e së përditshmes, siç shkëputet papritmas një gulsh llave nga një vullkan i heshtur dhe u ndjeva i përtëritur. Më dukej se më kishte përfshirë një zgjim i veçantë pranveror dhe kuptohej lehtë se arsyeja e vetme e përtëritjes sime ishte ajo buqetë ndjenjash që po më dhuronte, nëpërmjet vëllimit të saj poetik "Parajsa e shitur", ende pa botuar, Dylberja njëzetedyvjeçare (datëlindja 4 shtator 1979), e cila sapo i ka kapërcyer livadhet e adoleshencës.
"Dhe tani s’ke ndryshuar shumë
Më rend si mëzi pa të zot lëndinave dhe thua:
Është bota zhyl dhe dhunë"…
Pra, si personazhi i vargjeve, edhe poetja është po ajo, adoleshntja e pandreqshme, çamarroke, që paragjykon e gjykon botën tonë dhe nuk përton ta cilësojë atë edhe si parajsa e shitur, ashtu e rebeluar siç ndihet nga përplasja me paudhësitë e jetës.
Poete rebele! E rebeluar në shpirt nga bukuritë e jetës, pronë e të pushtetëshmëve të kësaj bote, mollë të ndaluara për njerëzit e thjeshtë. Vetëm bukuritë e natyrës u lejohet të gëzojnë të thjeshtëve, të njerëzishmëve…
Me të drejtë ndihem edhe unë i brengosur si poetja e shprehur në vargje:
"Udhëtoj me veten:
Me kokë ndër duar,
Me brengë në zemër.
Vdekje me të drejtë"...
Vërtet poetja i uron vdekjen botës!?
Jo! Kurrsesi jo! Njeriu që i këndon krijimit të Parajsës tokësore, që krijon edhe vetë sa mundet, nën shembëlltyrën e të Madhit Zot, nuk mund të pajtohet me vdekjen! Ajo dëshiron vdekjen e së keqes!
Për këtë ëndërron dhe shprehet në poezitë e veta Dylberja, kjo adoleshente e pandreqshme.
Le t’i urojmë Dylberes fat të kapërcejë Ylberin e dëshirave dhe të bëhet një poete e madhe, ashtu siç ëndërron, dhe t’i dhurojë njerëzimit krijimtari edhe më të bukur nga vëllimi i saj poetik "Parajsa e shitur", të cilin po e merr në dorë, i dashur lexues!
Shefki HYSA
Subscribe to:
Posts (Atom)
