Nga Shefki Hysa

Çamët do t’i marrin patjetër pronat!

Vendimi nr. 5/ 2006 i Gjykatës së Lartë të Greqisë për pronën e një individi, i cili nuk kishte as lidhjen më të vogël me Çamërinë, u shfrytëzua në mënyrë absurde nga politika greke për të ringritur edhe njëherë dallgët e mërisë ndaj popullsisë çame muslimane të dëbuar me dhunë më 1944 nga bandat shoviniste të Gjeneralit Zerva prej truallit amë, Çamërisë. Ishte një preteks i ri që të ngjalleshin edhe njëhjerë pretendimet e vjetra greke se gjoja çamët kanë qenë bashkëpunëtorë të fashizmit dhe si të tillë nuk meritojnë të riatdhesohen në Greqi dhe të përfitojnë pronat që kanë pasur. Me këtë politikë cinike, duke shfrytëzuar konjukturat e zhvillimeve ballkanike e eurpoiane nëpër vite, heshtjen denigruese të ish shtetit komunist shqiptar ndaj çështjes çame, si dhe drojtjen e shtetit demokratik shqiptar, shtet paralitik i vogël dhe ende në pelena prej më shumë se 15 vjet demokraci, pra i paaftë për të mbrojtur interesat e shqiptarëve, grekët ia kanë arritur qëllimit ta anashkalojnë genocidin që kanë ushtruar gjyshët e tyre ndaj një popullsie të pambrojtur e të pafajshme dhe padrejtësinë që kanë bërë e bëjnë duke i mohuar verbërisht të drejtat themelore të pronës, shtetësisë, rikthimit në shtëpinë e vet, etj.
Mbase duhet t’u rikujtoj grekëve se si çamët, të përndjekur nga bandat zerviste, në vitin 1944, lanë mbrapa të afërmit të masakruar e të pavarr, shtëpitë e djegura dhe vatanin të shkretuar për të gjetur strehë përkohësisht këndej kufirit shtetëror, në Shqipëri, pranë vëllezërve shqiptarë. E braktisën vatanin me shpresë se dikur do të kthjellohej arsyeja e turbulluar e gjyshërve grekë dhe do të merrnin kurajë për të kërkuar falje, do të dënonin fajtorët e masakrës dhe do të lejonin rikthimin e mërgatës çame në shtëpinë e saj. Mirëpo nuk ndodhi kështu, përkundrazi u thellua mëria greke, nuk u kujtuan as ndërkombëtarët për këtë tragjedi ballkanike që pikon ende gjak dhe çamët vazhdojnë të jenë edhe sot në Shqipëri, refugjatë të përjetshëm.
Ende jetojnë me shpresë në zbutjen e politikës greke, me shpresë se nipat do të kërkojnë falje në emër të gjyshërve dhe do t’u rikthejnë të drejtat e mohuara, me shpresë se dikur do ta ngrejnë zërin shteti shqiptar dhe ndërkombëtarët, po qe se vazhdon të heshtë padrejtësisht politika greke e të ngrejë mjegull mërie. Ata janë të duruar dhe vazhdojnë të durojnë me një buzëqeshje dhimbjeje e shprese në fytyrat e paqme. Durojnë se e dinë se një ditë çdo padrejtësi merr fund. Ata e dinë se askush nuk guxon t’ua tjetërsojë pronën, as vetë shteti e politika greke.
Dihet botërisht se si mund të tjetërsohet një pronë: nëpërmjet shitblerjes, dhurimit dhe trashëgimit. Nuk ka ligj në botë që të tjetërsojë pronat e një popullsie të tërë. Le të shohin ëndrra me sy hapur grekët. Le të hipotekojnë ëndrrat se pronat nuk mund t’ua mohojnë dot kurrë çamëve në asnjë mënyrë.
Pretendojnë se çamët ishin bashkëpunëtorë të fashizmit, po a besohet kjo? Si mund të jenë bashkëpunëtorë fëmijët të lindur e të palindur, gratë e të moshuarit? Dhe ç’është më kryesorja këtë nuk mund ta përcaktojë politika as çfarëdo lloj opinioni publik. Është gjykata institucioni që vendos për fajësinë a pafajësinë e individit, gjykon se është a jo bashkëpunëtor dhe se duhet sekuestruar apo jo prona e tij. Le të vendosin gjykatat greke për individët ish bashkëpunëtorë në se ka pasur. Nuk jam kundër t’u sekuestrohet edhe pasuria ish bashkëpunëtorëve. Nga ana tjetër dihet që gjykata kurrsesi nuk mund të gjykojë një popullatë në mënyrë kolektive, aq më tepër politika. Atëherë pse u dashka të paragjykohet prej politikës greke vendimi 5/2006 i Gjykatës së Lartë Greke siç është paragjykuar padrejtësisht nëpër vite komuniteti çam dhe të nxirren përfundime sa arbitrare dhe të dëmshme jo vetëm për çamët, por edhe për vet imazhin e Greqisë europiane, e cila demostroka para botës së qytetëruar në mënyrë naïve se tashmë nuk ekziston më çështja çame dhe se pronat përfundimisht i përkasin shtetit dhe ai mund të bëjë çfarë të dojë me to: Mund t’ia shesë a t’ia dhurojë kujt të dojë.
Arsyetimi im: Le ta provojë! Dihet që nuk do t’ia arrijë, aq më tepër që për një problem të kësa natyre që i ka kaluar hapësirat e kufijve të Greqisë, tashmë nuk mund të vendosin dot politika e ligjet e shtetit grek. Në të tilla raste vendosin politika dhe ligjet ndërkombëtare. Dhe besoj se ndërkombëtarët nuk do ta shkelin kësaj here, siç ndodhi më 1944 kur u anashkalua genocidi grek ndaj Çamërisë, sepse Globi ishte përfshirë nga Lufta e Dytë Botërore.
Arsyetimi në vazhdim: Le të mos duan grekët, le të mos e ngrejë zërin as shteti shqiptar, le ta vonojnë edhe ndërkombëtarët ndërhyrjen e tyre të supozuar, çamët do t’i marrim një ditë pronat. Dhe kjo do të ndodhë brenda pak vitesh. Më besoni.
Ju pyes: A do të anëtarësohet dikur Shqipëria në Europë?! Përgjigjia: Besoj se po! Pra, shqiptarët do të përfitojnë barazi me shtetasit europianë. Po ashtu edhe çamët. Në këto kushte a nuk u lind e drejta t’i kapin për veshi shtetasit grekë (e them në mënyrë figurative), të cilët i kanë në përdorim pronat çame dhe t’u thonë: "Mjaft i mbajtët, tani janë tonat"!
Dhe ata duan s’duan do të dorëzohen e do t’i lirojnë pronat. Dihet se nuk ka ligj që ta pengojë të barabartin t’ia marrë gjërin e vet të grabitur të barabartit. Ky është fakt dhe ju pëlqen apo jo arsyetimi im, kështu ka për të ndodhur. Çamët do t’i marrin patjetër pronat!

Shefki HYSA