E kemi amanet Çamërinë dhe amanetin nuk e tret as dheu
Intervistë me zotin Tahir Muhedini, kryetar i PDI

- Nga vjen Tahir Muhedini dhe cila është rrjedha e tij në lumin e jetës

- Jam Tahir Muhedini, lindur dhe rritur në lagjen "Ali Demi", në Tiranë, me origjinë çame. Jam i diplomuar për drejtësi, biznesmen, deri në çastin kur pranova të më zgjidhnin kryetar të PDI. Tani merrem me drejtimin e PDI me dëshirën e vetme për të mbrojtur interesat e popullsisë çame, për të bërë të mundur rikthimin në vatanin tonë, andej nga na kanë dëbuar përdhunisht. Familja ime është me origjinë nga Paramithia e Çamërisë, besoj e keni parasysh. Është zona që u ndesh e para me mizorinë e shovinistëve grekë. Bandat zerviste më 27 qershor 1944 masakruan rreth 600 burra, gra e fëmijë në Paramithi dhe prej andej dhuna e tyre u përhap në gjithë Çamërinë, derisa tërë çamët muslimanë u dëbuan nga shtëpitë dhe vatani i tyre. Tashmë dihet që 27 qershori përfaqëson ditën e genocidit të shovinistëve grekë ndaj popullsisë së pambrojtur e të pafajshme çame.

- Çfarë përfaqëson për zotin Muhedini çështja çame?

- Tashmë, duke e ditur se jam me origjinë nga Paramithia, qyteti çam që u përgjak, u dogj dhe u shkatërrua i pari nga shovinistët grekë, besoj se e kuptoni se ç’përfaqëson ideali çam për një pasardhës të atij vendi martir. Ata, të parët tanë, kanë rënë dëshmorë të lirisë, të bindjeve dhe besimit të tyre; janë vrarë në mënyrë gjakatare, ndonëse të pafajshëm. Pra, na masakruan dhe na kanë dëbuar padrejtësisht nga atdheu ynë, gjë që duhet të ishim rikthyer me kohë në shtëpitë tona, po të mos këmbëngulte politika greke se nuk e njeh problemin çam, se i përket së kaluarës historike e të tjera justifikime si këto, në një kohë që bëhet copë që të sistemohen në varreza dëshmorësh ushtarët e tyre që erdhën si pushtues në Shqipëri gjatë luftës dhe u vranë në këtë tokë. Megjithatë për mua, Tahir Muhedinin, i duhet thënë "po" ngritjes së varrezave të të rënëve grekë në Shqipëri, por ama duhet që edhe shteti grek të kujtohet se ka një problem të hapur me atë shqiptar, problemin çam dhe së bashku të bëjnë të pamundurën që edhe të parët tanë çamë të kenë varrezat e tyre në Çamëri, në Greqi, që ne të kemi të drejtën të shkojmë e t’i vizitojmë ato varre, derisa të bëhet e mundur që të rifitojmë shtetësinë, të drejtën e pronës dhe të gjitha të drejtat njerëzore si tërë shtetasit grekë. Këto i them sepse unë gjykoj se është mirë të mos shohim nga e shkuara me arsyetim të errësuar, por të vështrojmë të ardhmen në mënyrë europiane, se vetëm kështu mund të bëjmë të tjerët të kuptojnë se çamëve duhet t`u jepet domosdoshmërisht mundësia e kthimit në territoret dhe shtëpitë e tyre dhe sigurisht rifitimi i shtetësisë greke, të cilën kurrë nuk e kanë mohuar. Unë, personalisht, nuk e di nëse tradita e amanetit është element i kulturës greke, njëlloj siç është në kulturën e popullit shqiptar, prandaj nevojitet një mënyrë për t`ua bërë me dije atyre këtë fakt. Ne e kemi AMANET Çamërinë (kujtimet, shtëpitë, tokat, shtetësinë) nga të parët tanë dhe amanetin nuk e tret as dheu…


- Duke qenë se drejtoni PDI-në, një parti relativisht e re në politikën Shqiptare, a mund të na thoni se çfarë synoni të arrini nëpërmjet programit të saj?

- Partia për Drejtësi dhe Integrim në zgjedhjet e fundit lokale, duke u prezantuar vetëm në zonat elektorale ku dihej se kishte elektoratin e vet dhe jo në të gjithë Shqipërinë, arriti të fitonte një përqindje modeste të zgjedhjeve në rang Republike, por ka dalë parti e parë dhe më e votuar në rrethin e Delvinës, forcë e katërt në rrethin e Vlorës, forcë e dytë politike në rrethin e Patosit, forcë e dytë politike në Komunën e Sukthit dhe në disa komuna të tjera. Në këtë mënyrë çamët e lënë pas dore në të gjitha pushtetet, tashmë përfaqësohen nga bijtë e tyre, janë në gjendje të thonë fjalën e tyre. Ja këtë synon PDI, që Komuniteti Paqedashës Çam, nëpërmjet një partie politike të përfaqësohet drejtëpërdrejt në pushtetin politik lokal të Republikës së Shqipërisë, siç u përfaqësua dhe siç do të përfaqësohet më vonë edhe me deputetë në Kuvendin e Shqipërisë. Tashmë ky komunitet e di se ka një "derë" institucionale ku mund të trokasë, të kërkojë apo të japë ndihmë, duke marrë pjesë aktive në jetën politike të qytetit, komunës apo bashkisë që i përket. Unë dëshiroj të theksoj nëpëmjet kësaj interviste se ky komunitet demokrat dhe dashamirës është anëtarësuar, ka propozuar dhe zgjedhur në rrugë demokratike dhe statutore përfaqësues të tij në forumet e larta politike të PDI-së dhe duke kandiduar me siglën e PDI-së në këto zgjedhje lokale arriti të mirëpërfaqësohet në pushtetin e parlamenteve lokale të Shqipërisë dhe kjo padyshim do të shërbejë si eksperiencë për përfaqësim të këtij komuniteti në Parlamentin e Përgjithshëm të Republikës së Shqipërisë. Ndërsa në planin ndërkombëtar dëshiroj të theksoj se për herë të parë në historinë politike shqiptare një delegacion i një partie shqiptare si PDI, arriti të shprehte shqetësimin 62-vjeçar të popullsisë çame në Parlamentin Europian dhe për herë të parë përfaqësues të këtij parlamenti dëgjuan drejtpërdrejt zërin dhe kërkesat e popullsisë çame nëpërmjet një partie politike, e cila ka në betejat e saj kryesore zgjidhjen demokratike të këtij impassi historik, të problemit të Çamërisë.

- Me sa dimë edhe kohët e fundit keni bërë disa takime të sukseshme në Strasburg dhe Bruksel lidhur me çështjen çame. Komenti juaj për këto arritje?

- Po. Në tetor të vitit shkuar një delegacioni i përbërë nga djem përfaqësues të Komunitetit Çam realizoi një vizitë në Parlamentin Europian. Ky delegacion u takua edhe me znj. Doris Pack, Kryetare e Delegacionit të Parlamentit Europian për Europën Jug-Lindore. Takimi kaloi në mirëkuptim të plotë dhe në fund zonjës Pack iu dorëzua dosja e përgatitur në lidhje me Çështjen Çame, e cila në përmbajtjen e saj ka analiza politike ekspertësh ndërkombëtarë për historinë dhe rrugët e zgjidhjes së këtij problemi të lënë në harresë. Më datë 25 tetor zonja Doris Pack në takimin që pati kokë më kokë me mua personalisht, si Kryetar i PDI-së, ndërmjet të tjerash më premtoi se do të influenconte në mundësimin e vajtjes së popullsisë çame në Atdhe dhe sigurisht në nderimin e varreve të të parëve të tyre. Zonja Pack më premtoi gjithashtu se Çështja Çame do të diskutohej edhe në raundin e 13-të të bisedimeve për Marrëveshjen e Stabilizim Asocimit të Shqipërisë me BE-në, siç është bërë realitet dhe juve jeni të informuar. Ajo më premtoi gjithashtu se do të komunikonte për këtë çështje edhe me eurodeputët grekë të Parlamentit Europian.

- Sipas jush cilat janë rrugët që do të çonin në një zgjidhje të drejtë e të shpejtë të Çështjes Çame?

- Sigurisht ndërkombëtarizimi i saj. Kur ishim në Strasburg dhe në Bruksel, eurodeputët Marco Pannella, lider historik i Partisë Radikale Italine, Marco Cappato, drejtues i Partisë Radikale Italiane së bashku me anëtarë të tjerë të Grupit Liberal Demokrat të Parlamentit Europian, na premtuan se do të shihnin mundësinë e propozimit të një Rezolute Parlamentare ku të kërkohet me terma urgjence hapja e dialogut midis Athinës dhe Tiranës me pjesëmarrjen e përfaqësuesve të popullsisë çame dhe praninë e ndërkombëtarëve. Ndërsa Graham Watson, Kryetar i Grupit Liberal Demokrat të Parlamentit Europian (Britania e Madhe) me Baroneshën Sara Ludford, anëtare e Grupit Liberal Demokrat dhe anëtare e Dhomës së Lordëve në Angli, pasi janë informuar për rastin e mosrespektimit të standarteve të të drejtave të njeriut për popullsinë çame, na kanë premtuar se dosjen tonë do t`ia kalonin Komisionit të Lirive të Njeriut dhe Komisionit të Politikave të Jashtme të Parlamentit Europian. Për ta mbyllur këtë argument dua të them se të gjitha këto aktivitete të suksesshme përbëjnë vetëm hapin e parë të rëndësishëm në rrugën e vështirë të realizimit të amanetit të të parëve të Komuniteti Çam.

- Çfarë do t’i sugjeronit poltikës, shtetit shqiptar dhe institucioneve më të larta në vend, përfshi këtu edhe presidentin Moisiu, që të ndikonin pozitivisht në zgjidhjen e problemit në fjalë?

- Partia për Drejtësi dhe Integrim dëshiron t’u kërkojë publikisht institucioneve të Shtetit Shqiptar të verifikojnë zhvillimet në zbatim të Traktatit të Miqësisë midis dy vendeve dhe sigurisht në lidhje me pronat në Greqi të të gjithë shtetasve shqiptarë dhe atyre çamë në veçanti. Unë dëshiroj t`i kujtoj opinionit shqitar, opinionit grek dhe atij ndërkombëtar se pakica greke në Shqipëri, pas përfitimesh të njëpasnjëshme të shumë pronave në Shqipëri, tani me politikën e legazimeve të Qeverisë aktuale, po përfiton përsëri pa asnjë dallim nga ajo pjesë e shtetasve të tjerë shqiptarë që kanë zënë troje në mënyrë të paligjshme. PDI gjithashtu dëshiron t`u kujtojë institucioneve të shtetit shqiptar se pa zgjidhjen e këtyre çështjeve themelore që e shqetësojnë Komunitetin Çam, nuk ka marrëdhënie dypalëshe reciproke, por vetëm marrëdhënie ndërvarësie midis atij që komandon dhe atij që vetëm bindet.