Nga Bujar Shurdhi

ÇAMËT PJESËMARRËS NË KUVENDIN KUQ E ZI TË VLORËS

Kombi shqiptar është një dhe i pandarë dhe këtë të vërtetë e ka treguar shumë herë me vepra madhore, duke iu përgjigjur edhe situatave që i ka imponuar koha, prandaj janë organizuar shumë Kuvende mbarëkombëtare, si p.sh.: Kuvendi Kombëtar i Lezhës, në kohën e heroit tonë kombëtar Skënderbeut, Kuvendi Kombëtar i Prevezës, Kuvendi Kombëtar i Prizrenit, Kuvendi Kombëtar Kuq e Zi i Vlorës etj.

Por më vetëmohuesi ishte Kuvendi Kuq e zi i Vlorës. Ishte për brezat që kanë kaluar edhe për brezat që do të vijnë, sepse i përket një historie të asimiluar nga brezi i informatikës. Shqiptarët kishin mbi supe një robëri disa shekullore, megjithatë u zyrtarizua shtetiti shqiptar në arenën ndërkombëtare, u institucinalizua gjuha shqipe në shtetin shqiptar etj. Duhet theksuar patjetër: Pjesëmarrja në këtë kuvend ishte shumë dinjitoze nga të gjithë trevat shqiptare. Kjo bëri që edhe Qeveria e Parë Shqiptare që e kryesonte Ismail Qemali, të kishte në përbërjen e saj përfaqësues nga të gjitha krahinat shqiptare. Nga krahina shqiptare e Çamërisë ishin: Veli Gëra Rashadija nga Gumenica e Çamërisë, Vesel (Jakup) Veseli nga Margëlliçi i Çamërisë, Aziz Tahir Ajdonati nga Paramithia e Çamërisë, Rasim Bej Dino nga Preveza e Çamërisë, Rexhep Demi nga Filati i Çamërisë, Tahir Meta nga Mazreku i Çamërisë etj.

Në Vlorë Veli Gëra dha ndihmesën e tij në konsolidimin e qeverisë së Ismail Qemalit edhe për mbrojtjen e tërësisë tokësore nga pushtuesit shovinistë grekë. Emri i Veli Gërës shtohet krahas përfaqësuesve të tjerë të Kuvendit të Vlorës, edhe në protestat që iu dërguan fuqive të mëdha, për mbrojtjen e viseve jugore.

Rasim Bej Dino qysh në vitin 1905 u përfshi në Lëvizjen Kombëtare Shqiptare. Në vitet 1907-1908 kishte korespodencë më mëmëdhetarët e Egjyptit, Bukureshtit, Janinës, Prevezës dhe Bostonit, kurse në vitin 1912, pas takimit që u bë në Stamboll midis Ismail Qemalit, Hasan Prishtinës dhe Luigj Gurakuqit, Rasim Bej Dino u ngarkua me detyra diplomatike për shpalljen e Pavarësisë Kombëtare Shqiptare.

Gjatë udhëtimit në Evropë ai qëndroi në Vjenë, nga ku i shkruante Ismail Qemalit: "Gjendja e përgjithshme politike është shumë e favorshme për çështjen tonë".
Sipas porosisë së Ismail Qemalit u lidh me shoqëritë shqiptare në Evropë dhe Amerikë. Rasim Bej Dino në krye të delegacionit shqiptar së bashku me Mehmet Konicën e Filip Nogën shkuan në Londër për të paraqitur kërkesën e qeverisë shqiptare lidhur me kufijtë "Për një Shqipëri të pavarur me kufi shtetërorë etnikë", ku të përfshiheshin të katër vilajetet: Shkupi, Manastiri, Shkodra dhe Janina.

Rexhep Demi në vitin 1908 bëri përpjekje me atdhetarët e Çamërisë dhe çelën klubin patriotik "Vllazëria" të Filatit, ku u zgjodh kryetar i tij. Të njohura janë edhe ligjëratat e tij në klubin e Filatit për zakonet, traditat dhe historinë e popullit shqiptar.
Në vitet 1911-1912 u rreshtua në çetën patriotike të Muharrem Rushitit, ku mori pjesë në kryengritjen antiosmane të Shqipërisë së Jugut.

Në nëntor të vitit 1912 u zgjodh delegat i Çamërisë në Kuvendin Historik të Vlorës për Shpalljen e Pavarësisë Kombëtare.

Në gazetën "Përlindja e Shqipnis" shkruhet se delegatët e Çamërisë u pritën në Kuvendin e Vlorës me kënaqësi të madhe.

Qeveria e Vlorës e ngarkoi me detyrë për organizimin e luftëtarëve shqiptarë në frontin e luftës kundër shovinistëve grekë.

Vite me rradhë, duke shtërnguar abetaren në gji, shëtiti nëpër viset e Çamërisë, Delvinës e Shqipërisë së Jugut, për përhapjen e mësimit të gjuhës shqipe. Shpërndante libra e gazeta shqipe, të cilat i merrte nga shqiptarët e diasporës.

Një ish nxënësi i tij kujton: "Gjuha shqipe është shpirti i shqiptarëve, na thoshte Rexhepi. Çdo shqiptar e ka për detyrë të mësojë gjuhën e tij, sepse më anë të gjuhës mund të shpëtojmë vendin e kombin nga armiqtë tanë, që duan të na zhdukin".

Pra, ishin këto Kuvende Madhështore, të cilat realizuan kalanë shqiptare, sepse gurë-gurë ndërtohet kalaja. Sot Kombi shqiptar po merr frymë më lirisht. Edhe të drejtat legjitime të shqiptarëve do të realizohen, sepse ata gjithmonë kanë bërë luftë mbrojtëse dhe tjetra: sepse sot në botë ka shumë institucione, të cilat e monitorojnë nga afër situatën e rajonit të Ballkanit.
Por ka disa shtete në këtë rajon që po i sjellin shumë kokëçarje Evropës. Megjithatë NATO-ja ua dha përgjigjen dhe do t’jua japë sa herë të shkelen të drejtat legjitime të popujve të Rajonit.